Klachten & ZiektesHoge bloeddruk

Hoge bloeddruk

Klachten & ZiektesHoge bloeddruk

Hoge bloeddruk

Wat is Hoge bloeddruk?Kan ik er zelf iets tegen doen?Wat kan de apotheker voor mij doen?Welke medicijnen worden gebruikt bij Hoge bloeddruk?
  • Bloeddruk is de druk in uw bloedvaten.

    • Als uw hart samentrekt, gaat uw bloed uw lichaam in. De druk in uw bloedvaten is dan op z’n hoogst. Dat heet de bovendruk.
    • Als uw hart daarna weer ontspant, ontstaat er een lagere druk. Dat heet de onderdruk.
    • Uw bloeddruk verandert steeds. Als u hard rent, is de bloeddruk hoger dan als u rustig zit.

    Om uw bloeddruk goed te kunnen meten moet u eerst minimaal 5 minuten rustig zitten. Een voorbeeld van een normale bloeddruk terwijl u rustig zit is: 

    • Bovendruk: 130
    • Onderdruk: 85

    Om te weten of u een hoge bloeddruk heeft kijken we vooral naar de bovendruk. Er zijn meerdere metingen nodig om te kunnen zeggen of u echt een hoge bloeddruk heeft: 
    2 of 3 metingen op dezelfde dag en ook nog eens op meerdere dagen binnen enkele maanden.
    Als bij deze metingen de gemiddelde bovendruk 140 is of hoger dan spreken we van hoge bloeddruk.

    Bent u ouder dan 70 jaar, dan is een gemiddelde bovendruk van onder de 150 nog goed.

    Meestal is er geen duidelijke oorzaak van hoge bloeddruk aan te wijzen. 

    De kans op hoge bloeddruk is iets groter als u ouder bent. Dat komt omdat de bloedvaten steeds nauwer of stijver (aderverkalking) worden.

    In sommige families komt hoge bloeddruk vaker voor.

    Een hogere bloeddruk kan verder komen door:

    • overgewicht
    • roken
    • veel zout
    • veel drop
    • veel alcohol
    • vet eten
    • bepaalde medicijnen, zoals sommige pijnstillers (zoals ibuprofen, naproxen, diclofenac) of corticosteroïden (prednison)
    • de pil slikken

    Roken, vet eten, alcohol en overgewicht kunnen uw bloedvaten nauwer en stijver maken. Daardoor kan de bloeddruk hoger worden.

    In zeldzame gevallen komt de hoge bloeddruk door een nieraandoening.

    Hoge bloeddruk is geen ziekte. Maar lang een hoge bloeddruk hebben verhoogt wel uw risico op hart- en vaatziekten, zoals een beroerte of een hartinfarct.

    Ook andere kenmerken verhogen dat risico, bijvoorbeeld een hoog cholesterol, roken, diabetes en overgewicht. 

    Kijk voor meer informatie over Hoge bloeddruk op www.thuisarts.nl
    • Met gezonder leven kunt u uw risico op ziektes van hart en bloedvaten kleiner maken. Uw bloeddruk kan ook lager worden.

      • Als u rookt, is stoppen met roken het belangrijkst. Roken geeft veel schade aan uw hart en bloedvaten.
        Vraag hulp om te stoppen. De kans dat u stopt is namelijk het grootst:
        • met hulp van uw huisarts, praktijkondersteuner of een coach
        • en een middel met nicotine of een medicijn
      • Zorg dat u genoeg beweegt. Beweeg 2 en een half uur (of meer) per week actief. Bijvoorbeeld wandelen, fietsen, hardlopen, voetballen, fitness, dansen of een vechtsport. Doe ook oefeningen of krachttraining. Zo maakt u uw spieren en botten sterker.
      • Eet en drink gezonder.
      • Eet zo weinig mogelijk zout. Zet bijvoorbeeld geen zout op tafel en gebruik het niet tijdens het koken. Kies zo veel mogelijk voor andere smaakmakers, zoals (verse) kruiden.
      • Ook kunt u beter geen drop eten. Drink ook niet veel zoethout-thee.
        In drop en zoethout zit een stof die de bloeddruk hoger maakt (glycyrrizine).
      • Drink geen alcohol. Drinkt u wel alcohol, doe het dan niet elke dag en niet meer dan 1 glas alcohol per dag.
      • Als u te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Ga 1 uur of meer per dag sporten.
      • Heeft u veel stress, probeer dan te onderzoeken hoe het komt. Probeer om de stress minder te maken.
        Uw huisarts kan u helpen de oorzaak van de stress te vinden.
      Kijk voor meer informatie over Hoge bloeddruk op www.thuisarts.nl
      • Speciaal bij hoge bloeddruk

        • Bloeddruk meten

        Een hoge bloeddruk zorgt voor een hoger risico op andere hart- en vaatziekten, net als een hoge bloeddruk. Het is daarom belangrijk dat uw bloeddruk in de gaten wordt gehouden. In sommige apotheken kan de apotheker uw bloeddruk meten. Ook kunt u zelf thuis uw bloeddruk meten, door gebruik te maken van een bloeddrukmeter. Uw apotheker kan u begeleiden in het zelf meten van uw bloeddruk.

        • Stoppen met roken

        Roken zorgt voor een hoger risico op andere hart- en vaatziekten, net als een hoge bloeddruk. Daarom is het belangrijk te stoppen met roken. In de apotheek kunt u nicotinevervangende middelen kopen die u kunnen helpen bij het stoppen met roken. Uw apotheker kan u advies geven over het gebruik van deze middelen.

        Roken kan ook de afbraak van bepaalde medicijnen versnellen. Als u stopt met roken, kan de hoeveelheid van die medicijnen in het bloed toenemen. Hierdoor kunnen ze sterker werken of bijwerkingen geven. U heeft dan een lagere dosering nodig. Geef het dus aan uw apotheker door als u stopt met roken. De apotheker kan dan controleren of de dosering van uw medicijn omlaag moet en dit doorgeven aan uw arts.

        • Stoppen en afbouwen van medicijnen die de bloeddruk verlagen

        Een te hoge bloeddruk geeft een hogere kans op een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding) en ernstige hartziekten, zoals hartkramp en hartfalen. Daarom is het belangrijk dat u niet zomaar stopt met bloeddrukverlagers. Maar ouderen kunnen soms nadenken of ze willen doorgaan of stoppen met bloeddrukverlagers. Denkt u erover na om te stoppen met uw bloeddrukverlager? Bekijk dan het thema 'Kan ik stoppen met mijn medicijnen die de bloeddruk verlagen (bloeddrukverlagers)?'.

          • Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

            • Receptcontrole

            De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

            • Overzicht van uw medicijnen

            Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

            • Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

            Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

            • Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

            Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

            • Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

            De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

            • Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

            Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

            • Medicatiebeoordeling

            Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

            • Zelfzorg

            Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

            • Bezorgservice

            Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

          • Plasmiddelen
            Door plasmiddelen scheiden de nieren meer zout uit dat vocht met zich meetrekt en via de urine afvoert. Hierdoor blijft er minder vocht achter in de bloedbaan, waardoor de bloeddruk daalt.

            • Thiazide-plasmiddelen. Voorbeelden zijn chloortalidon, hydrochloorthiazide en indapamide.
            • Kaliumsparende plasmiddelen zorgen behalve het vocht afdrijvend (vermogen) effect ook dat er minder kalium wordt uitgescheiden via de nieren, zodat de kans op bijwerkingen op het hart minder wordt. Deze middelen worden gebruikt als de hoeveelheid kalium in uw bloed te laag is. Voorbeelden zijn spironolacton en triamtereen.
            • Thiazide-plasmiddelen in combinatie met kaliumsparende plasmiddelen. Voorbeelden zijn hydrochloorthiazide in combinatie met triamtereen en hydrochloorthiazide in combinatie met amiloride.
            • Lis-plasmiddelen. Voorbeeld is furosemide.

            Bètablokkers
            Bètablokkers vertragen de hartslag zodat het hart rustiger gaat pompen en verwijden de bloedvaten. Hierdoor daalt de bloeddruk. Voorbeelden zijn acebutolol, atenolol, bisoprolol, carvedilol, celiprolol, labetalol, metoprolol, nebivolol en propranolol.

            ACE-remmers
            ACE-remmers remmen de werking van het Angiotensine Converterend Enzym (ACE). Hierdoor wordt de spanning in de spiertjes rond de bloedvaten verlaagd, zodat de bloedvaten ontspannen en wijder worden. Hierdoor kan het bloed beter doorstromen, waardoor de bloeddruk omlaag gaat. Verder hebben ACE-remmers ook invloed op de uitscheiding van natrium (keukenzout) met de urine. Dit helpt ook de bloeddruk omlaag te brengen. Voorbeelden zijn benazepril, captopril, enalapril, fosinopril, lisinopril, perindopril, quinapril, ramipril, trandolapril en zofenopril.

            Angiotensine-II-blokkers
            Angiotensine-II-blokkers remmen de werking van de lichaamseigen stof angiotensine-II. Hierdoor wordt de spanning in de spiertjes rond de bloedvaten verlaagd, zodat de bloedvaten ontspannen en wijder worden. Hierdoor kan het bloed beter doorstromen, waardoor de bloeddruk omlaag gaat.

            Verder bevorderen angiotensine-II-blokkers de uitscheiding van natrium (keukenzout) met de urine. Dit helpt ook de bloeddruk omlaag te brengen. Voorbeelden zijn candesartan, eprosartan, irbesartan, losartan, olmesartan, telmisartan en valsartan.

            Calciumblokkers
            Calciumblokkers verlagen de spanning in de spiertjes rond de bloedvaten, waardoor de bloedvaten ontspannen en wijder worden. Hierdoor kan het bloed beter doorstromen waardoor de bloeddruk omlaag gaat. De calciumantagonisten verapamil en diltiazem vertragen bovendien de hartslag, zodat het hart rustiger gaat pompen en de bloeddruk omlaag gaat.

            Calciumblokkers worden alleen voorgeschreven als andere bloeddrukverlagende middelen niet voldoende werken of niet kunnen worden gebruikt. Voorbeelden zijn amlodipine, barnidipine, diltiazem, felodipine, lacidipine, lercanidipine, nicardipine, nifedipine met vertraagde afgifte en verapamil.

            Alfablokkers
            Alfablokkers maken de bloedvaten wijder. Het bloed kan beter doorstromen en de bloeddruk gaat omlaag. Alfablokkers zijn geen eerste-keuzegeneesmiddelen vanwege bijwerkingen als duizeligheid. Ze worden alleen voorgeschreven als andere middelen tegen hoge bloeddruk onvoldoende werken of als u deze niet mag gebruiken. Alfablokkers worden vaak in combinatie met andere bloeddrukverlagende middelen gebruikt. Voorbeelden zijn doxazosine en terazosine.

            Vaatverwijders
            Vaatverwijders verslappen de spieren in de wand van de slagaders. Hierdoor verwijden deze bloedvaten. Het bloed kan beter doorstromen en de bloeddruk gaat omlaag. Ze wordt altijd in combinatie met plasmiddelen en bètablokkers voorgeschreven, om zo bepaalde bijwerkingen van vaatverwijders af te zwakken. Een voorbeeld is minoxidil.

            Centraalwerkende bloeddrukverlagende middelen
            Centraalwerkende bloeddrukverlagers hebben hun werking in de hersenen. Een hoge bloeddruk kan ontstaan doordat de hersenen de bloedvaten een signaal geven om te vernauwen. Te nauwe bloedvaten geven een hoge bloeddruk. Centraalwerkende bloeddrukverlagende middelen verhinderen dit signaal, waardoor de bloeddrukverhoging niet optreedt. Voorbeelden zijn methyldopa, moxonidine en clonidine.

            Methyldopa wordt meestal alleen voorgeschreven aan zwangere vrouwen met een hoge bloeddruk, omdat is bewezen dat dit middel veilig is voor het ongeboren kind.

            Aliskiren 
            Aliskiren vermindert de werking van renine. Deze lichaameigen stof kan bloedvaten laten vernauwen en de bloeddruk laten stijgen. Door de werking van renine te remmen, vernauwen de bloedvaten niet en kan het bloed beter doorstromen. Hierdoor daalt de bloeddruk.

            Laatst bijgewerkt KNMP: 23-03-2023

            Laatst bijgewerkt NHG: 06-05-2019

            Disclaimer

            Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.

            Vond u deze informatie nuttig?

            Thuisarts.nl

            De informatie over bovenstaande aandoening is geschreven door het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Wilt u meer lezen over deze of andere aandoeningen? Ga dan naar www.thuisarts.nl

            Thuisarts.nl

            Vraag het de webapotheker

            Vraag het de webapotheker

            Vraag het de webapotheker

            Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
            Informatie wordt bijgewerkt: