Medicijnenfentanyl bij kinderen

fentanyl bij kinderen

Medicijnenfentanyl bij kinderen

fentanyl bij kinderen

Waar is dit medicijn voor?Ervaring bij kinderenHoe werkt dit medicijn en welk effect heeft het?Hoe lang duurt het voordat dit medicijn werkt?Hoe moet uw kind dit medicijn gebruiken?BijwerkingenHoe is dit medicijn verkrijgbaar?Meer informatie
  • Fentanyl is een morfineachtige pijnstiller (opiaat). Het heeft een sterke pijnstillende werking.

    Artsen schrijven het voor bij kinderen die ineens of voor een lange tijd hevige pijn hebben, zoals:

    • pijn na een operatie of ernstige verwonding;
    • pijn bij kanker.

    Artsen schrijven het ook voor in de palliatieve zorg (zorg in de laatste levensfase).

    • Oorzaak
      Pijn bestaat in verschillende vormen. Pijn kan komen door een beschadiging in het lichaam van een kind. Ook kan het ontstaan als iets niet werkt zoals het hoort. De zenuwen in het beschadigde lichaamsdeel geven een seintje naar de hersenen van het kind. Het kind voelt dan pijn. De hersenen reageren hierop door beweging. Bijvoorbeeld door de handen weg te trekken van een hittebron, en met emoties, zoals angst.
      In veel situaties zijn deze reacties nuttig. Maar bij ziekte, operaties en eerdere verwondingen is dat vaak niet meer zo. Soms heeft pijn geen duidelijke oorzaak en weten we niet waar de pijn vandaan komt.

      Pijn kan acuut zijn, zoals pijn na een operatie. Dit is een kortdurende (een paar dagen), erg hevige pijn. Pijn kan ook een lange periode (een paar maanden) blijven. Dit noemen we chronische pijn.

      Pijnbestrijding
      Pijnbestrijding gaat meestal via een stappenplan. Paracetamol vormt hierin de eerste stap. In de meeste gevallen is paracetamol de veiligste manier om pijn minder te maken. Dit heeft de minste bijwerkingen en werkt meestal goed. In sommige gevallen werkt een ontstekingremmende pijnstiller beter, zoals ibuprofen. Bijvoorbeeld bij ontstekingen of wanneer uw kind last heeft van pijnlijke zwellingen na een operatie of tandheelkundige operatie.
      Als deze niet voldoende (meer) werken, schrijft de arts morfineachtige pijnstillers (opiaten) voor. Deze werken sterk pijnstillend. De zwak werkende morfineachtige pijnstillers, zoals tramadol, vormen hierin de eerste stap. Soms werken deze niet voldoende (meer). Dan schrijft de arts sterk werkende morfineachtige pijnstillers voor, zoals fentanyl.

      Als heftige pijn wordt verwacht, zoals na sommige operaties, zal de arts meteen een sterke pijnstiller voorschrijven. Dit wordt dan na een paar dagen afgebouwd en vervangen door een minder sterke pijnstiller.

      Fentanyl in een pleister is bedoeld voor algemene pijnstilling en is niet geschikt voor plotselinge hevige pijn. Uw kind moet daarom de eerste 12 uur na het opplakken van de eerste pleister de pijnstiller blijven gebruiken die hij daarvoor innam.
      Tijdens het gebruik van fentanylpleisters kan het voorkomen dat de pijn af en toe opvlamt (doorbraakpijn). In die gevallen moet uw kind ook een snel en kortwerkende pijnstiller erbij gebruiken.

      • Palliatieve zorg is ervoor om lichamelijke en geestelijke ongemakken in de laatste levensfase bij ongeneeslijk zieke kinderen te verlichten. 

        De arts kan fentanyl voorschrijven om pijn in de laatste levensfase te bestrijden.

      • In de bijsluiter kunt u terugvinden dat fentanyl wordt gebruikt bij kinderen vanaf 2 jaar met plotselinge of langdurige hevige pijn. Fentanyl is bij deze ziekte en leeftijd officieel geregistreerd. Registratie betekent dat de fabrikant fentanyl bij kinderen uitgebreid heeft onderzocht. Uit het onderzoek van de fabrikant blijkt dat het bij kinderen werkt en veilig is. De overheid heeft goedgekeurd dat het medicijn te krijgen is.

        Er is ook onderzoek gedaan naar fentanyl bij:

        • kinderen jonger dan 2 jaar met plotselinge of langdurige hevige pijn;
        • kinderen in de palliatieve zorg.

        Deze ziekte, situatie en leeftijden staan niet in de bijsluiter. Maar ook in deze gevallen blijkt fentanyl te werken en is het veilig. Daarom schrijft de arts fentanyl ook voor bij kinderen met deze ziekte, situatie en van deze leeftijden. Dit heet off-label-gebruik.

        In de bijsluiter kan een andere leeftijdsgrens staan. Dit hangt af van de toedieningsvorm.

        • Fentanyl zorgt ervoor dat het 'bericht' in de hersenen niet of minder sterk aankomt. Hierdoor voelt uw kind de pijn minder en reageert hij er rustiger op.

          • Hoe snel en hoe lang het werkt hangt af van de soort toediening.

            • Pleister: werkt binnen 12 tot 24 uur. Het werkt 3 dagen (=72 uur).
            • Injectie in een ader of als infuus: werkt binnen 3 minuten. De werking houdt 30 minuten aan.
            • Neusspray (Instanyl, PecFent): werkt binnen 10 tot 20 minuten. Het werkt 1 tot 4 uur.
            • Zuigtablet ('lolly', Actiq) : werkt binnen 15 tot 30 minuten. Het werkt 1 tot 4 uur.
            • Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

              Hoe?

              Hieronder vindt u hoe uw kind het medicijn het beste kan gebruiken. Haal het medicijn uit de verpakking volgens de uitleg in de bijsluiter. Doe dit vlak voordat u het gaat gebruiken.

              Pleister

              • U mag de pleister niet knippen.
              • Raak de plakzijde van de pleister niet aan, anders plakt de pleister niet goed.
              • Let erop dat de plaats waarop de pleister zit niet te warm wordt. (Niet boven de 40 graden Celsius). Door warmte wordt de werkzame stof namelijk sneller afgegeven dan normaal, waardoor meer bijwerkingen kunnen optreden.
              • Gebruik geen lotion of crème op de plaats waar u de pleister gaat plakken. Vet laat de pleister eraf vallen. Als pleisters er toch steeds afvallen kunt u er een Tegaderm pleister overheen plakken en goed aandrukken. Vraag de apotheek om advies.

              Pleister plakken:

              1. Plak de pleister op de rug van uw kind, zodat hij de pleister er niet af kan halen. Breng de pleister aan op een droge niet geïrriteerde of bestraalde huid met zo weinig mogelijk haren. Elke keer op een andere plaats op de rug.
              2. Druk de pleister goed aan met de vlakke hand voor 30 seconden.
              3. Na aanbrengen handen wassen.

              Injectie
              De injectie zal meestal door een verpleegkundige of arts worden gegeven.

              Zuigtablet op applicator ('lolly') (Actiq)

              • Een applicator is een ding om u te helpen het medicijn te gebruiken. Laat uw kind de lolly 15 minuten in de mond tegen de wang aan houden. Uw kind moet de lolly met hulp van de applicator langs de wang verplaatsen. Laat uw kind de lolly regelmatig draaien.
              • Uw kind mag op de lolly zuigen, maar niet kauwen of bijten.
              • Tijdens het gebruik van de lolly mag uw kind niets eten of drinken. Voordat uw kind de lolly gaat gebruiken, mag hij wel wat water drinken om de mond vochtig maken.

              Neusspray

              Gebruikt uw kind de spray voor het eerst? Druk dan het pompje eerst een paar keer in in de lucht. Dit tot er een fijne nevel ontstaat. De spraykamer kan zich dan vullen met de oplossing. De volgende keren is dit niet meer nodig. Heeft uw kind de spray langer dan 5 tot 7 dagen niet gebruikt? Dan moet u het pompje nog wel een keer indrukken in de lucht.

              1. Snuit vooraf de neus van uw kind als hij verkouden is of een verstopte neus heeft.
              2. Verwijder het stofdopje van de spray.
              3. Laat uw kind rechtop zitten of staan.
              4. Laat uw kind het hoofd een beetje voorover houden.
              5. Breng de tuit in één neusgat, houd het andere neusgat dicht.
              6. Druk het pompje een keer in, terwijl uw kind door de neus inademt. Misschien voelt uw kind de vloeistof niet in de neus. Maar als de zuiger naar boven is geduwd heeft hij de dosis wel gekregen.
              7. Maak de tuit na gebruik goed schoon en plaats de flacon in de kindveilige verpakking.

              Wanneer?

              • Pleister: vernieuw de pleister elke 2 tot 3 dagen. Is uw kind de pleister verloren? kunt u een nieuwe pleister aanbrengen op een andere plek van het lichaam. Vervang de nieuwe pleister na 2 tot 3 dagen.
              • Overige toedieningsvormen: deze zijn bedoeld om doorbraakpijn te bestrijden. De arts zal aangeven wanneer uw kind deze kan gebruiken.

              Hoelang?

              Uw kind kan het medicijn gebruiken zolang hij hevige pijn heeft. Als het kan, zal de arts met u bespreken of afbouwen mogelijk is. Uw kind kan dan overgaan naar een minder sterke pijnstiller.
              Gebruikt uw kind dit medicijn voor meerdere weken? Dan is er een kans dat zijn lichaam er gewend aan raakt. Uw kind mag dan niet in een keer stoppen met fentanyl. Als uw kind dit medicijn al een paar weken gebruikt, kan hij beter geleidelijk afbouwen. Dan heeft uw kind minder last van ontwenningsverschijnselen.

              • Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. De meeste bijwerkingen die bekend zijn, zijn gemeld bij volwassenen. Over bijwerkingen bij kinderen is minder bekend dan bij volwassenen. Waarschijnlijk kunnen de bijwerkingen die bij volwassenen gemeld zijn, ook voorkomen bij kinderen. Zie voor deze bijwerkingen en hoe vaak deze voorkomen de informatie over fentanyl bij volwassenen.Bijwerkingen waarvan bekend is dat ze kunnen voorkomen, zijn:

                Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

                • Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, overgeven, verstopping of juist diarree.

                  Meestal gaan deze bijwerkingen over als het lichaam aan dit medicijn gewend is. Als uw kind hier na een paar weken nog last van heeft, raadpleeg dan de arts.

                • Hoofdpijn

                • Jeuk

                • Na langdurig gebruik kan lichamelijke verslaving optreden.

                  Dit komt omdat het lichaam na een tijd went aan fentanyl. Als het gebruik van fentanyl plotseling wordt gestopt kan uw kind last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Uw kind kan dan last hebben van misselijkheid, overgeven, diarree, angst en trillen. Dit kan voorkomen worden door het gebruik langzaam af te bouwen.

                • Sufheid, slaperigheid, duizeligheid en minder worden van het reactie-, concentratie- en coördinatievermogen.

                  Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij uw kind goed moet kunnen opletten. Zoals tijdens het fietsen, spelen, leren of op school.


                Heeft uw kind last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

                • Regelmatig: bij meer dan 30 op de 100 mensen
                  Soms: bij 10 tot 30 op de 100 mensen
                  Zelden: bij 1 tot 10 op de 100 mensen
                  Zeer zelden: bij minder dan 1 op de 100 mensen
                  • Fentanyl is voor kinderen te krijgen in:

                    • pleisters;
                    • injecties;
                    • neusspray;
                    • zuigtabletten op een applicator 'lolly'.
                    • Meer informatie over dit medicijn vindt u bij fentanyl bij kinderen bij volwassenen. In deze tekst vindt u onder andere informatie over:

                      • wat u moet doen als een dosis is vergeten;
                      • of het mogelijk is om zomaar met dit medicijn te stoppen;
                      • of het medicijn samen mag met andere medicijnen.

                      Voor deze onderwerpen is de informatie voor kinderen en volwassenen hetzelfde, of is er geen specifieke informatie voor kinderen bekend.

                      Laatst bijgewerkt op 06-12-2022

                      Disclaimer

                      Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Voor het opstellen van deze teksten is gebruik gemaakt van het Kinderformularium van het NKFK en andere wetenschappelijke bronnen. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.

                      Vond u deze informatie nuttig?

                      Vind een apotheek

                      Wilt u meer weten, of heeft u een vraag over uw eigen situatie? Dan raden wij u aan naar uw eigen apotheek te gaan. Uw eigen apotheker is op de hoogte van uw persoonlijke omstandigheden en kan u uitgebreid begeleiden bij uw medicijngebruik. Bent u niet in de buurt van uw eigen apotheek, dan kunt u hier ook andere apotheken vinden.
                      Vind een apotheek blob

                      Vraag het de webapotheker

                      Vraag het de webapotheker

                      Vraag het de webapotheker

                      Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                      Informatie wordt bijgewerkt: