Verapamil behoort tot de calciumblokkers. Het verwijdt de bloedvaten, verlaagt de bloeddruk, verbetert de zuurstoftoevoer naar het hart en beïnvloedt de hartslag.

Artsen schrijven verapamil voor bij kinderen met:

• hartritmestoornissen;
• een hoge bloeddruk;
• bepaalde vormen van epilepsie (syndroom van Dravet).

Hartritmestoornissen

Het hart is een holle spier die regelmatig hoort samen te trekken om het bloed door het lichaam te stuwen. Vanuit een punt op de hartwand, het prikkelcentrum, vertrekken zenuwen die de hartspier aansturen. De ruimtes waar het bloed het hart binnenstroomt, de boezems, trekken eerst samen, en daarna de ruimtes, waar het bloed het hart verlaat, de kamers. Doordat het hart samentrekt, pompt het met elke hartslag het bloed via de slagaders door het lichaam. Als de zenuwen het hart te onregelmatig aansturen, spreken we van hartritmestoornissen.

Verschijnselen
Bij een hartritmestoornis kan het hart overslaan, onregelmatig slaan, te langzaam kloppen of op ‘hol slaan’. Bijna iedereen heeft wel eens zijn hart voelen overslaan. Bijvoorbeeld bij spanningen of een sterke kop koffie. Soms blijft dit overslaan langer doorgaan dan een paar tellen en belemmert het uw kind in de dagelijkse activiteiten, school of de slaap. Pas dan noemen we het een hartritmestoornis.

Het kind hoeft een afwijkende hartslag niet zelf op te merken. Maar vermoeidheid, kortademigheid, licht gevoel in het hoofd en hartkloppingen komen soms voor. Het kind kan zich gejaagd voelen, of angstig. Ook kan het kind dikke enkels krijgen doordat het bloed minder goed wordt rondgepompt. De ritmestoornissen kunnen in aanvallen voorkomen van enkele seconden tot uren en dan weer verdwijnen. Zelden is de hartritmestoornis continu aanwezig.

Oorzaken
Het prikkelcentrum kan te traag of te snel werken. Ook kunnen de banen van de zenuwen verstoord zijn bijvoorbeeld doordat stukjes hartweefsel zijn afgestorven door een hartinfarct. Een andere oorzaak is wanneer de boezems heel snel samentrekken ('atriumfibrilleren') waardoor de samentrekking van de kamers onvoorspelbaar en onregelmatig wordt, soms veel te snel of juist erg langzaam.

Behandeling
Afhankelijk van het soort ritmestoornis en de conditie van het hart kan de arts medicijnen voorschrijven, een elektrische stroomschok toedienen of een operatie uitvoeren, bijvoorbeeld voor een pacemaker.

Artsen schrijven verapamil bij kinderen voor om hartritmestoornissen te behandelen en te voorkomen.

Lees meer over hartritmestoornissen

Hoge bloeddruk

Klachten door een hoge bloeddruk kunnen bij kinderen erg verschillen. Soms voelen kinderen er zelfs helemaal niets van. Kinderen vanaf 2 jaar met een verhoogde bloeddruk kunnen klagen over hoofdpijn en in ernstige gevallen over wazig zien.

Lees meer over hoge bloeddruk

Epilepsie

Verschijnselen
Er zijn verschillende vormen van epilepsie. Bij veel vormen is sprake van epileptische aanvallen waarbij een kind het bewustzijn verliest en de spieren hevig verkrampen. Een dergelijke aanval ontstaat doordat de informatieoverdracht tussen zenuwcellen in de hersenen niet goed verloopt.

Behandeling
Bij de keuze van een medicijn voor de behandeling van epilepsie volgt de arts een schema. Verapamil wordt gebruikt bij het syndroom van Dravet, een ernstige vorm van epilepsie bij jonge kinderen.

Lees meer over epilepsie

In de bijsluiter kunt u terugvinden dat verapamil wordt gebruikt bij:

• kinderen met hartritmestoornissen.

Verapamil is bij deze aandoening officieel geregistreerd. Registratie betekent dat de fabrikant verapamil bij kinderen uitgebreid heeft onderzocht. De overheid heeft vervolgens goedgekeurd dat het medicijn verkrijgbaar is. Uit het onderzoek van de fabrikant blijkt dat het bij kinderen werkt en veilig is. Verapamilinjecties mogen alleen worden voorgeschreven door of na overleg met een kindercardioloog.

Er is ook onderzoek gedaan naar verapamil bij:

• kinderen vanaf 2 jaar met een hoge bloeddruk;
• kinderen vanaf 1 jaar met bepaalde vormen van epilepsie (syndroom van Dravet).

Deze aandoeningen en leeftijden staan niet in de bijsluiter. Maar ook in deze gevallen blijkt verapamil te werken en is het veilig. Daarom schrijft de arts verapamil ook voor bij kinderen met deze aandoeningen en van deze leeftijden. Dit wordt off-label-gebruik genoemd.

Verapamil verwijdt de bloedvaten, verlaagt de bloeddruk, verbetert de zuurstoftoevoer naar het hart en beïnvloedt de hartslag.

• Hartritmestoornissen: verapamil vertraagt de prikkelgeleiding door de zenuwen en vermindert de prikkelbaarheid van de hartspier. Het remt daardoor een te snelle werking van het prikkelcentrum. Hierdoor wordt de hartslag weer regelmatig.
• Hoge bloeddruk: calcium houdt de wand van de bloedvaten op spanning. Door het calcium te blokkeren ontspannen de bloedvaten zich en worden ze wijder. Het bloed kan daardoor beter doorstromen en de bloeddruk gaat omlaag. Zelf merkt uw kind hier niet veel van. Uw kind weet pas of het werkt bij een meting van de bloeddruk. Toch is het belangrijk verapamil elke dag in te nemen. Alleen dan kan dit medicijn uw kind optimaal beschermen tegen hart- en vaatziekten. Door de lagere bloeddruk is er minder kans op hart- en vaatziekten, zoals een beroerte.
• Epilepsie: prikkels in de hersenen kunnen epileptische aanvallen veroorzaken. Verapamil beïnvloedt deze prikkels en helpt zo bepaalde epilepsieaanvallen te voorkomen. Uw kind merkt dat doordat epilepsieaanvallen minder vaak optreden en minder heftig zijn of helemaal verdwijnen.

• Hoge bloeddruk: na 3 tot 6 weken is het volledige effect op de bloeddruk bereikt.
• Epilepsie: verapamil werkt niet altijd bij iedereen. Na enkele weken zal duidelijk zijn of het medicijn voldoende werkt.

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

Laat uw kind geen grapefruitsap drinken en geen grapefruit eten. Grapefruit versterkt de werking van verapamil, waardoor bijwerkingen kunnen ontstaan. Stopt uw kind met het gebruik van verapamil? Dan kan hij vanaf een dag daarna weer grapefruitsap drinken of een grapefruit eten. Een glas grapefruitsap (vers geperst of uit een pak) bevat het sap van meerdere grapefruits. Ook bij het eten van grapefruits kunnen bijwerkingen ontstaan.

Hieronder vindt u per toedieningsvorm hoe uw kind het medicijn het beste kan gebruiken.

• Tabletten met vertraagde afgifte: laat uw kind de tablet heel innemen met een half glas water. In 1 keer doorslikken zonder te kauwen. De tabletten bevatten een speciaal afgiftesysteem, waarbij ze na inname constant een kleine hoeveelheid verapamil afgeven. Als uw kind ze kapotmaakt werkt het speciale afgiftesysteem niet meer en krijgt uw kind te veel verapamil in 1 keer in het lichaam.
  • Als de tablet een breukstreep heeft, mag u de tablet op de breukstreep doormidden breken. De beide helften moet uw kind heel doorslikken met een half glas water.
  • In plaats van met water kan uw kind sommige tabletten ook innemen met bijvoorbeeld melk, limonade of vruchtensap, of met zacht voedsel zoals een lepel appelmoes, jam of vruchtenyoghurt. Vraag na bij de apotheker wat de mogelijkheden zijn.
  • Heeft uw kind moeite met het heel doorslikken van een tablet? Bekijk dan het instructiefilmpje 'Slikken van medicijnen'. Hierin kunt u zien hoe een kind de tablet het beste kan innemen.
• Gewone tabletten: laat uw kind de tablet heel innemen met een half glas water.
  • Ook bij de gewone tabletten wordt aangeraden ze heel door te slikken vanwege de bittere smaak. Als uw kind moeite heeft met slikken, mogen ze eventueel wel worden fijngemaakt.
  • In plaats van met water kan uw kind sommige tabletten ook innemen met bijvoorbeeld melk, limonade of vruchtensap, of met zacht voedsel zoals een lepel appelmoes, jam of vruchtenyoghurt. Vraag na bij de apotheker wat de mogelijkheden zijn.
  • Heeft uw kind moeite met het heel doorslikken van een tablet? Bekijk dan het instructiefilmpje 'Slikken van medicijnen'. Hierin kunt u zien hoe een kind de tablet het beste kan innemen.
• ​Injecties: deze worden toegediend door een arts of verpleegkundige.

Wanneer?

Uw kind mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Kies wel een vast tijdstip, dan vergeet uw kind minder snel een dosis. Verdeel de innames gelijkmatig over de dag. Bij 3 keer per dag: bij het ontbijt, bij de lunch en bij het avondeten.

Hoe lang?

• Hartritmestoornissen. Krijgt uw kind tabletten voor hartritmestoornissen? Waarschijnlijk moet uw kind dit medicijn langdurig gebruiken. Overleg hierover met de arts. Een injectie krijgt uw kind alleen in het ziekenhuis.
• Hoge bloeddruk. Een behandeling voor hoge bloeddruk is meestal langdurig. Als dit medicijn goed bij uw kind werkt, moet hij het waarschijnlijk zijn leven lang gebruiken.
• Epilepsie. Uw kind zal dit medicijn waarschijnlijk langdurig moeten gebruiken. Na enkele weken tot maanden zal de arts met uw kind bekijken of het voldoende werkzaam is.

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. De meeste bijwerkingen die bekend zijn, zijn gemeld bij volwassenen. Over bijwerkingen bij kinderen is minder bekend dan bij volwassenen. Waarschijnlijk kunnen de bijwerkingen die bij volwassenen gemeld zijn, ook voorkomen bij kinderen. Zie voor deze bijwerkingen en hoe vaak deze voorkomen de informatie over verapamil bij volwassenen.

Bijwerkingen waarvan bekend is dat ze bij kinderen kunnen voorkomen, zijn:

• Duizeligheid, vooral bij opstaan uit bed of uit een stoel. Dit gaat in het algemeen over als het lichaam van uw kind zich heeft ingesteld op de lagere bloeddruk (binnen enkele dagen tot weken). Als uw kind zich duizelig voelt, laat hem dan niet te snel opstaan uit bed of van een stoel. U kunt dan het best uw kind even laten liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen.
• Het lichaam van uw kind kan ook meer vocht vasthouden, bijvoorbeeld in de longen (longoedeem). Kinderen die last hebben van hartfalen mogen dit medicijn daarom niet gebruiken. Waarschuw de arts als uw kind moeite heeft met ademen.

Heeft uw kind last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Verapamil is voor kinderen te verkrijgen in:

• gewone tabletten;
• tabletten met vertraagde afgifte;
• injecties.

Meer informatie over dit medicijn vindt u bij verapamil bij volwassenen. In deze tekst vindt u onder andere informatie over:

• wat u moet doen als een dosis is vergeten;
• of het mogelijk is om zomaar met dit medicijn te stoppen;
• of het medicijn samen mag met andere medicijnen.

Voor deze onderwerpen is de informatie voor kinderen en volwassenen hetzelfde, of is er geen specifieke informatie voor kinderen bekend.