Bij PTSS heb je nare herinneringen en dromen. Nare dingen die zijn gebeurd, komen steeds terug in je gedachten of dromen. Je kunt dat niet tegenhouden.
Die nare dingen zijn langer dan 4 weken geleden gebeurd. Soms beginnen je klachten pas jaren later.
PTSS is de afkorting van Post Traumatische Stress Stoornis.
Door PTSS kan veel in je leven veranderen. Het contact met andere mensen kan moeilijker worden. Bijvoorbeeld doordat je snel boos wordt of nergens zin in hebt.
Sommige mensen met PTSS kunnen niet meer naar hun werk of school.
Het is niet bekend waarom sommige mensen PTSS krijgen na heftige dingen die zijn gebeurd, en anderen niet.
Grotere kansJe hebt een grotere kans op PTSS in deze situaties:
Ook heb je een grotere kans op PTSS als je op je werk agressie en geweld meemaakt. Of situaties waarbij jij of iemand anders dood had kunnen gaan. Bijvoorbeeld als je hier werkt:
Of als je bijvoorbeeld machinist of militair bent.
Minder snel PTSSJe krijgt minder snel PTSS door deze dingen:
Klachten bij PTSS kunnen zijn:
Opnieuw beleven in gedachten en dromenJe beleeft de nare dingen die je hebt meegemaakt steeds opnieuw. In je dromen (nachtmerries), maar ook overdag in je gedachten.
Je kunt de herinneringen niet tegenhouden. Dan word je heel bang, boos of verdrietig. Of je ‘bevriest’: je voelt je stijf en doet helemaal niks meer. Ook kan je hart snel kloppen. Je kunt gaan trillen en zweten.
De herinneringen kunnen komen in situaties die je doen denken aan de nare dingen die zijn gebeurd. Maar ook door bijvoorbeeld een geur, een geluid of een voorwerp.
Je wilt niet meer denken aan de erge dingen die zijn gebeurd. Daardoor ga je dingen en situaties ontwijken. Je gaat bijvoorbeeld niet meer naar de plek waar het gebeurd is. Of je wilt sommige mensen niet meer zien.
Misschien gebruik je alcohol, drugs of kalmerings-pillen om je heftige gevoelens te verdoven.
Je hebt geen zin meer in dingen die je eerst leuk vond om te doen. Je wilt ook minder contact met andere mensen. Misschien schaam je je. Of denk je dat de situatie je eigen schuld is.
Emoties, spanning en onrustJe hebt last van emoties die je niet kunt stoppen, zoals:
Ook kun je hier last hebben:
Deze dingen kunnen helpen als je PTSS hebt:
Zoek steun of hulpUw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.
De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.
Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.
Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.
Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.
De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.
Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.
Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.
Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.
Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.
Serotonine-heropnameremmers
Serotonine-heropnameremmers, ofwel SSRI's, regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine. Deze natuurlijk voorkomende stof speelt een rol bij emoties en stemmingen. SSRI's kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst. Voorbeelden zijn citalopram, fluoxetine, paroxetine, sertraline en venlafaxine.
Atypische antipsychotica
Atypische antipsychotica verminderen in de hersenen het effect van natuurlijk voorkomende stoffen, voornamelijk dopamine en serotonine. Ze kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis. Ze zorgen ervoor dat u minder vaak de gebeurtenis opnieuw beleeft in de vorm van nachtmerries of herinneringen. Een voorbeeld is risperidon.
Tricyclische antidepressiva
Tricyclische antidepressiva regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine en noradrenaline, twee van nature voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemming en emoties. TCA's kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst. Voorbeelden zijn amitriptyline en imipramine.
MAO-remmers
MAO-remmers regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine en norepinefrine, 2 van nature voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemmingen en emoties. MAO-remmers kunnen helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst. Een voorbeeld is fenelzine.
Lamotrigine
Als de hierboven genoemde medicijnen niet helpen, kan de arts lamotrigine voorschrijven (een anti-epilepsiemiddel). Het is niet precies bekend hoe het werkt bij post-traumatische stressstoornis.
Laatst bijgewerkt KNMP: 01-10-2025
Laatst bijgewerkt NHG: 22-09-2025
Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
