Klachten & ZiektesSociale fobie

Sociale fobie

Klachten & ZiektesSociale fobie

Sociale fobie

Wat is sociale fobie?Hoe herken ik sociale fobie?Kan ik er zelf iets tegen doen?Wat kan de apotheker voor mij doen?Welke medicijnen worden gebruikt bij sociale fobie?
  • Als u altijd erg bang bent voor de reactie of de kritiek van anderen, heeft u misschien een sociale-angststoornis.

    U bent bijvoorbeeld bang dat u zich belachelijk maakt als u gaat trillen, blozen of zweten. Alleen al de gedachte dat u naar een etentje of feestje zou moeten, geeft grote angst. Sommige mensen raken in paniek als ze een presentatie voor een groep mensen moeten geven. We noemen dat podiumvrees.

    Vanwege de angst gaat u misschien niet naar feestjes, en geeft u die presentatie niet. Als u wel doorzet, voelt u daarbij een vreselijke angst. 

    Bij sommige mensen is de angst er alleen in bepaalde situaties. Iemand heeft bijvoorbeeld podiumvrees, maar vindt dineren met veel mensen geen probleem. Anderen zijn bang in allerlei verschillende sociale situaties.

      Waarom sommige mensen een sociale-angststoornis krijgen, is niet duidelijk. In sommige families komen angststoornissen vaker voor. 

      Het ontstaan van een sociale-angststoornis kan te maken hebben met:

      • Erfelijkheid: in sommige families komen angststoornissen vaker voor. De een is er kwetsbaarder voor dan de ander. 
      • Bepaalde stoffen (neurotransmitters) in het bloed en in het zenuwstelsel. 
      • Opvoeding en ervaringen uit het verleden. De manier waarop iemand met angst omgaat is voor een deel aangeleerd.
      • Sommige mensen krijgen bij verschijnselen van angst, zoals hartkloppingen en benauwdheid, het gevoel dat ze de situatie niet aankunnen. Daardoor neemt de angst toe en raken ze in paniek. 
      • Stoffen zoals cafeïne kunnen de lichamelijke verschijnselen van angst versterken. 

      Sommige mensen hebben meer kans op een angststoornis. Bijvoorbeeld:

      • mensen die alleen wonen
      • mensen zonder werk
      • mensen met weinig inkomen
      • mensen met een lagere opleiding
      • mensen die depressief zijn (geweest)
      • mensen met een verslavingsprobleem
      • mensen die een heel heftige gebeurtenis hebben meegemaakt (psychotrauma)

      Het is niet altijd duidelijk of de sociale-angststoornis de oorzaak of het gevolg is van de bovenstaande punten. U kunt bijvoorbeeld een sociale-angststoornis krijgen doordat u zonder werk zit. Maar u kunt ook niet werken, juist omdat u een sociale-angststoornis heeft.

      Kijk voor meer informatie over sociale fobie op www.thuisarts.nl
      • Als u een sociale-angststoornis heeft, bent u heel erg bang voor wat anderen van u denken. U bent bijvoorbeeld bang dat anderen u raar vinden of vinden dat u zich slecht gedraagt. Die angst kan klachten geven, zoals hartkloppingen en benauwdheid. Hierdoor wordt uw angst nog groter, en u bent bang dat anderen dit merken. U kunt in paniek raken.

        Op momenten dat u erg angstig bent kunt u de volgende klachten krijgen:

        • hartkloppingen, zweten, koude rillingen, duizeligheid en beven
        • benauwdheid, een vervelend gevoel in de borst
        • tintelingen of een doof gevoel in handen en/of voeten
        • droge mond, misselijkheid, maagpijn, braken of diarree
        • het gevoel dat de omgeving er anders uitziet
        • het gevoel dat u de controle over uzelf verliest, gek wordt of doodgaat

        Zo'n aanval van angst (paniek) kan minuten tot uren duren. Meestal gaan de klachten snel over als de situatie waarvoor u zo bang bent, is verdwenen. 

        Als u een sociale-angststoornis heeft, gaat u situaties vermijden die paniek kunnen geven.

          Kijk voor meer informatie over sociale fobie op www.thuisarts.nl
          • Als u een sociale-angststoornis heeft, kunt u zelf een aantal dingen doen om met uw angsten te leren omgaan en u beter te voelen.

            • Bewegen. Beweeg dagelijks minimaal een half uur. 
            • Genoeg slapen
            • Regelmatig leven
              • Probeer elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan. 
              • Eet 3 keer per dag op vaste tijden. 
              • Blijf als het kan werken. Dat geeft afleiding en structuur.
            • Goed eten
            • Geen alcohol en drugs gebruiken
            • Minder koffie of geen koffie drinken
            • Ontspannen. Probeer zo veel mogelijk te ontspannen. Dat kan bijvoorbeeld door rustig te ademen, met yoga, meditatie of ontspanningsoefeningen. U kunt ook gaan wandelen of iemand opbellen.
            • Steun zoeken bij mensen die u vertrouwt. Leg uit waar u last van heeft. De meeste mensen hebben hier begrip voor. Laat hen eventueel deze tekst lezen.
            • Zo veel mogelijk alles blijven doen. Door de dingen te blijven doen die u eng vindt, leert u met de spanning omgaan. De angst wordt daardoor minder. Zorg ervoor dat het u niet te veel stress geeft. 
              Het is goed om te weten dat angst meestal na 60 tot 90 minuten vanzelf minder wordt. Het geeft u misschien de moed om toch de dingen te doen die u eng vindt.
            • Uw gedachten proberen te veranderen. Op angstige momenten denkt u waarschijnlijk automatisch aan dingen die de angst erger maken. Het is belangrijk dat u die gedachten leert te veranderen. Hoe kunt u dat bijvoorbeeld doen?
              • Houd een dagboekje bij. Schrijf op wat er precies gebeurt op angstige momenten. Waar denkt u dan aan? Waar bent u bang voor? Wat voelt u? Hoe reageert u hierop? En wat doet u dan.
              • Denk aan geruststellende, positieve dingen. Denk eens kritisch na: is er echt reden voor paniek? Bedenk vervolgens positieve, geruststellende dingen waaraan u voortaan kunt proberen te denken. Als u bijvoorbeeld niet meer in een winkel durft, bedenk dan wat u vroeger altijd zo leuk vond aan winkelen. Vaak lukt het dan beter de angstige momenten te doorstaan en rustig te blijven tot u zich beter voelt. 
              • Schrijf deze geruststellende, positieve gedachten op zodat u ze op moeilijke momenten kunt nalezen. Noteer ook wat u voortaan op angstige momenten kunt doen. Bijvoorbeeld rustig ademen om te ontspannen.
            Kijk voor meer informatie over sociale fobie op www.thuisarts.nl
                • Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

                  • Receptcontrole

                  De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

                  • Overzicht van uw medicijnen

                  Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

                  • Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

                  Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

                  • Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

                  Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

                  • Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

                  De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

                  • Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

                  Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

                  • Medicatiebeoordeling

                  Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

                  • Zelfzorg

                  Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

                  • Bezorgservice

                  Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

                • Serotonineheropnameremmers
                  Serotonineheropnameremmers, ook wel SSRI`s genoemd, regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine, een van nature voorkomende stof die een rol speelt bij stemming en emoties. Hierdoor nemen angsten af. Voorbeelden zijn paroxetine, escitalopram, fluvoxamine en sertraline.


                  Benzodiazepines
                  Benzodiazepines werken rustgevend en verminderen angstgevoelens. Hierdoor reageert u minder heftig op voor u sociaal bedreigende situaties. Voorbeelden zijn alprazolam, bromazepam en clonazepam.

                  MAO-remmers
                  MAO-remmers regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine en norepinefrine, twee van nature voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemmingen en emoties. Hierdoor nemen angsten af. Voorbeeld is fenelzine.

                  Venlafaxine
                  Venlafaxine regelt in de hersenen hoeveelheid serotonine, een van nature voorkomende stof die een rol speelt bij stemming en emoties. Het vermindert algemene angstgevoelens en gespannenheid. Hierdoor verminderen ook de lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, buikpijn, trillen en zweten, die vaak met angst en spanning gepaard gaan.

                  Laatst bijgewerkt NHG: 24-10-2017

                  Disclaimer

                  Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.

                  Vond u deze informatie nuttig?

                  Thuisarts.nl

                  De informatie over bovenstaande aandoening is geschreven door het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Wilt u meer lezen over deze of andere aandoeningen? Ga dan naar www.thuisarts.nl

                  Thuisarts.nl

                  Vraag het de webapotheker

                  Vraag het de webapotheker

                  Vraag het de webapotheker

                  Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                  Informatie wordt bijgewerkt: