Apotheek.nl logo
Apotheek.nl
Alles over medicijnen. Betrouwbare informatie van de apotheker.
Medicijnen
Lutinus

Lutinus | progesteron

Werkzame stof: progesteron

Onderstaande tekst gaat over de werkzame stof progesteron.

Medicijnen
Lutinus

Lutinus

Werkzame stof: progesteron

Onderstaande tekst gaat over de werkzame stof progesteron.

Belangrijkste zakenWaarbij gebruik ik het?Mogelijke bijwerkingenHoe gebruik ik dit?Een keer vergeten, wat nu?Mag ik autorijden, alcohol drinken, alles eten?Gebruik met andere medicijnenGebruik bij zwangerschap of borstvoedingMag ik zomaar stoppen?Onder welke namen verkrijgbaar?Heb ik een recept nodig?
    • Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon (progestageen). Het is belangrijk voor de vruchtbaarheid.
    • Bij IVF-behandeling, veel bloedverlies tijdens de menstruatie, uitblijven van de menstruatie en overgangsklachten.
    • Soms om te voorkomen dat een kind te vroeg geboren wordt.
    • Bij de meeste toepassingen gebruikt u dit medicijn in de tweede helft van de menstruatie­cyclus. Bij IVF-behandeling moet u het meestal gebruiken vanaf het moment dat de eicellen bij u worden weggehaald.
    • Capsules om in te nemen: heel doorslikken met een half glas water.
    • Vaginale tabletten, capsules, gel en ovule: diep inbrengen in de vagina. De tabletten en gel inbrengen met het bijgeleverde ding (applicator) om het medicijn in de vagina in te brengen. De vaginale capsule en ovule moet u met uw vingers diep in de vagina duwen.
    • Uw menstruatie kan in het begin onregelmatig worden. Blijft u hier last van houden? Raadpleeg dan uw arts.
    • Injectie: de arts injecteert progesteron onder de huid of in een spier. U kunt ook leren uzelf te injecteren.
    • U kunt bij de injectie last krijgen van vaginale bloedingen en krampen. En van pijn, irritatie, jeuk en zwelling op de plaats van de injectie.
    • Door dit medicijn kunt u slaperig of duizelig worden. Heeft u last van deze bijwerkingen? Dan mag u niet autorijden. Deze bijwerkingen komen vooral de eerste 4 uur voor.
    • Als u stopt, kan uw menstruatie de eerste tijd uitblijven. Vooral als u progesteron meerdere maanden heeft gebruikt.
    • Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Overleg met uw arts of apotheker of u progesteron veilig kunt gebruiken.
    • U mag dit medicijn gebruiken als u borstvoeding geeft.
    Klik hier voor een uitgebreide samenvatting als PDF

    • Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon, namelijk een progestageenhormoon. Het speelt een belangrijke rol bij de vruchtbaarheidscyclus.

      Artsen schrijven dit medicijn voor bij verminderde vruchtbaarheid, abnormaal vaginaal bloedverlies, stoornissen tijdens de menstruatiecyclus, overgangsklachten en om vroeggeboorte te voorkomen. Soms schrijven artsen het voor bij dreigende vroeggeboorte.

      • Ongewilde kinderloosheid kan onder andere komen doordat de eigen hormoonproductie te kort schiet. Progestageenhormonen spelen samen met oestrogeenhormonen een belangrijke rol bij de vruchtbaarheid. De balans tussen deze hormonen is belangrijk. Door een verstoring daarvan kan de eisprong (ovulatie) uitblijven of kan de baarmoeder in een slechtere conditie zijn om een bevruchte eicel te laten innestelen.

        Progesteron is het hormoon dat de baarmoeder geschikt maakt voor het innestelen van een bevruchte eicel.

        Dit medicijn wordt gebruikt bij IVF-behandelingen. Bij een IVF-behandeling (in vitro-fertilisatie) vindt een bevruchting buiten het lichaam plaats. Hiervoor worden rijpe eicellen uit het lichaam gehaald om ze vervolgens te laten bevruchten. Daarna wordt een bevruchte eicel in de baarmoeder geplaatst.

        De baarmoeder moet goed voorbereid zijn om de bevruchte eicellen te ontvangen. Vaak schrijft de arts progesteron-capsules voor die u in de vagina aanbrengt. In sommige gevallen schrijft de arts een injectie met progesteron voor.

        Effect
        Progesteron verandert het baarmoederslijmvlies zodat een eicel zich er goed in kan nestelen.

        Lees meer over Verminderde vruchtbaarheid

        • Als de menstruatie onregelmatig is, veel heviger is of op andere momenten komt dan normaal, is er sprake van abnormaal bloedverlies.

          Oorzaak
          Progestageenhormonen spelen samen met oestrogeenhormonen een belangrijke rol bij de menstruatiecyclus. De balans tussen deze hormonen is belangrijk. Bij een verstoring kan de cyclus onregelmatig worden. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de overgang. Dan neemt de aanmaak van oestrogeenhormoon geleidelijk af.

          Abnormaal bloedverlies kan ook ontstaan door vleesbomen in de baarmoeder, of door andere aandoeningen van de baarmoeder, zoals infecties, maar soms is er geen oorzaak voor te vinden. Door het overmatige bloedverlies kan op den duur bloedarmoede ontstaan. Hierdoor voelt u zich vaak moe.

           

          Behandeling
          Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Als u geen kinderwens heeft, kunt u een spiraaltje met levonorgestrel gebruiken of een anticonceptiepil. Dit vermindert het bloedverlies. Als u geen hormonen wilt gebruiken, kan de arts een pijnstiller van het NSAID-type voorschrijven, bijvoorbeeld ibuprofen. Dit vermindert ook de hoeveelheid bloed tijdens een menstruatie. Eventueel kan de arts ook tranexaminezuur voorschrijven.

          Bij zeer hevig bloedverlies, bijvoorbeeld door vleesbomen, kan de arts een progestageenhormoon voorschrijven, zoals progesteron.

          Werking
          Progesteron kan een onregelmatige cyclus regelmatig maken en overvloedig bloedverlies verminderen. Bloedingen worden minder heftig, korter en minder pijnlijk dan een gewone menstruatie. Meestal schrijft de arts u het voor gedurende 12 tot 14 dagen per 4 weken. Als u na 12 dagen stopt ontstaat een bloeding. Dit is geen echte menstruatie, maar een onttrekkingsbloeding.

          Effect
          De werking bij onregelmatig of overvloedig bloedverlies kan wat langer op zich laten wachten. U moet dit medicijn meestal een aantal maanden gebruiken voordat u weet of het goed werkt.

          Lees meer over Abnormaal vaginaal bloedverlies

          • Progestageenhormonen spelen samen met oestrogeenhormonen een belangrijke rol bij de menstruatiecyclus. De balans tussen deze hormonen is belangrijk. Als deze wordt verstoord kan de menstruatie uitblijven. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij extreem gewichtsverlies, of juist sterke gewichtstoename, het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), de overgang, stress, goedaardige gezwellen in de hypofyse (een deel van de hersenen) of bepaalde chronische ziekten. Maar soms is er geen directe oorzaak voor te vinden.

            Behandeling
            Als er geen directe oorzaak te vinden is, en u ook niet zwanger kunt zijn, kan de arts u voorstellen progesteron te gebruiken. U moet dit medicijn dan gedurende 12 tot 14 dagen per maand gebruiken. Na stoppen van progesteron krijgt u binnen 7 dagen een onttrekkingsbloeding . Soms kan het enige tijd duren voordat de cyclus zich dan vanzelf herstelt.

            Lees meer over Stoornissen tijdens de menstruatiecyclus

            • Verschijnselen
              Door een tekort aan oestrogenen kunt u overgangsklachten krijgen zoals menstruatiestoornissen, opvliegers, zweetaanvallen, slaapproblemen, prikkelbaarheid en stemmingswisselingen. Het slijmvlies van de vagina kan droger worden, waardoor het vrijen pijnlijk kan zijn en er zich makkelijker vaginale infecties kunnen voordoen.

              Oorzaak
              Als tussen het 40e en 55e levensjaar de activiteit van de eierstokken geleidelijk afneemt, ontstaat er een tekort aan oestrogenen in het lichaam. De menstruatie houdt geleidelijk aan op. De laatste menstruatie heet de menopauze. Na de menopauze maakt het lichaam minder oestrogenen aan dan tijdens de vruchtbare levensfase. Door dit tekort aan oestrogenen ontstaan overgangsklachten. Ook als de eierstokken operatief zijn verwijderd, ontstaan er overgangsverschijnselen.

              Behandeling
              Artsen schrijven alleen medicijnen voor als de overgangsklachten u ernstig hinderen in de normale dagelijkse bezigheden. Oestrogeenhormonen, gecombineerd met progestageenhormonen, zoals progesteron, verminderen de overgangsklachten.

              Het progestageenhormoon is nodig voor vrouwen die hun baarmoeder nog hebben. Het voorkomt dat het baarmoederslijmvlies door de oestrogeenhormonen bovenmatig gaat groeien. Mogelijk kan er dan baarmoederkanker ontstaan.

              U kunt progesteron gebruiken gedurende 12 tot 14 dagen per cyclus. Daarna houdt u een stopweek. In deze stopweek zult u een op een menstruatie lijkende onttrekkingsbloeding krijgen.

              Lees meer over Overgangsklachten

              • Vroeggeboorte 
                Een normale zwangerschap duurt 38-42 weken, gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Als er te vroeg tijdens de zwangerschap weeën ontstaan, kan het leven van het kind in gevaar komen. In dat geval kan de arts progesteron voorschrijven om vroeggeboorte te voorkomen. Bij dreigende vroeggeboorte wordt progesteron pas gebruikt als weeënremmende medicijnen niet voldoende werken. 

                Ook kan de arts progesteron tijdens de zwangerschap voorschrijven als u al eerder te vroeg bent bevallen. 

                Lees meer over Zwangerschap en kinderwens

              • Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

                De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

                Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

                • Onregelmatig bloedverlies ('spotting')

                  Dit hoort na enige tijd vanzelf over te gaan, de menstruatie wordt dan regelmatig. Als u last blijft houden, raadpleeg dan uw arts. Soms is het nodig om de dosering tijdelijk te verhogen.

                • Wegblijven van de menstruatie

                  Een enkele keer komt de menstruatie niet meteen terug als u met dit medicijn bent gestopt. Dit is met name het geval na gebruik gedurende meerdere maanden.

                • Bij injectie onder de huid of in de spier: vaginale krampen en vaginale bloedingen.

                • Pijn, irritatie, jeuk en zwelling op de plaats van de injectie.

                Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

                • Maagdarmklachten, zoals buikpijn, misselijkheid, verstopping, of juist diarree een opgezette buik en zeer zelden winderigheid.

                  Deze klachten gaan meestal vanzelf na enkele dagen tot weken over. Blijft u last houden? Neem dan contact op met uw arts.

                • Als u dit medicijn vaginaal gebruikt: jeuk, branderig gevoel in de vagina en vocht of slijm uit de vagina.

                • Als u dit medicijn vaginaal gebruikt: onregelmatig bloedverlies ('spotting').

                  Dit hoort na enige tijd vanzelf over te gaan, de menstruatie wordt dan regelmatig. Als u last blijft houden, raadpleeg dan uw arts. Soms is het nodig om de dosering tijdelijk te verhogen.

                • Als u dit medicijn vaginaal gebruikt: wegblijven van de menstruatie.

                  Een enkele keer komt de menstruatie niet meteen terug als u met dit medicijn bent gestopt. Dit is met name het geval na gebruik gedurende meerdere maanden.

                • Bij injectie onder de huid of in de spier: blauwe plekken en verharding op de plaats van injectie.

                Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

                • Bij injectie onder de huid of in de spier: slaperigheid, vermoeidheid, stemmingswisselingen en duizeligheid.

                  • Kan een aanval van acute porfyrie uitlokken. Acute porfyrie is een stofwisselingsziekte waarbij u aanvallen krijgt van buikpijn, overgeven, koorts en hartkloppingen.

                  Heeft u acute porfyrie? Geef dit dan door aan uw apotheek. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of andere uitlokkende medicijnen niet krijgt.


                Neem contact op met uw apotheker of arts als u te veel last heeft van deze of andere bijwerkingen waar u zich zorgen over maakt.


                Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

                • Regelmatig: bij meer dan 30 op de 100 mensen
                  Soms: bij 10 tot 30 op de 100 mensen
                  Zelden: bij 1 tot 10 op de 100 mensen
                  Zeer zelden: bij minder dan 1 op de 100 mensen

                  • Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

                    Hoe?

                    • Capsules om in te nemen: heel doorslikken met een half glas water.
                    • Vaginale tabletten: gebruik het bijgeleverde ding (applicator) om de tablet in de vagina in te brengen. Leg de tablet in de holte van de applicator. Breng de applicator voorzichtig 8 tot 10 cm diep in de vagina. U kunt dit doen terwijl u staat, zit of op uw rug ligt. Als u op uw rug ligt, houdt uw benen dan een beetje gebogen en gespreid. Druk dan de applicator leeg. Verwijder de applicator en maak hem goed schoon met warm stromend water.
                    • Vaginale capsules: was eerst uw handen. Duw daarna met een of twee vingers de capsule diep in uw vagina.
                    • Vaginale gel: gebruik het bijgeleverde ding (applicator) om de gel in de vagina in te brengen. Neem de applicator uit de verpakking. Druk stevig in het uiteinde van de applicator, zodat alle gel zich naar het dunne uiteinde verplaatst. Open de applicator en breng deze voorzichtig 8 tot 10 cm diep in de vagina. U kunt dit doen terwijl u op uw rug ligt. Houdt uw benen een beetje gebogen en gespreid. Druk dan de applicator leeg. Verwijder de applicator en gooi de applicator weg. Gebruik elke applicator maar één keer.
                    • Ovule (vaginale zetpil): was eerst uw handen. Duw daarna de ovule met uw vingers diep in uw vagina. U kunt dit doen terwijl u staat, gehurkt zit of op uw rug ligt. Als u op uw rug ligt, houdt uw benen dan een beetje gebogen en gespreid.
                    • Injectie (onder de huid of in de spier): de injectie in de spier wordt door een arts of verpleegkundige toegediend. De injectie voor onder de huid kunt u zelf toedienen of door een arts of verpleegkundige laten toedienen. De beste plaats voor de injectie onder de huid is de bovenkant van uw dijen of uw buik. Gebruik de injectie alleen als de vloeistof helder is.

                    Wanneer?

                    Op welke dagen?

                    • Bij de meeste toepassingen gebruikt u dit medicijn in de tweede helft van de menstruatiecyclus, bijvoorbeeld vanaf dag 11 (de eerste dag van de menstruatie noemt men over het algemeen 'dag 1').
                    • Bij een IVF-behandeling moet u dit medicijn meestal gebruiken vanaf het oogsten van de eicellen.

                    Wanneer op de dag?

                    • Bij de meeste toepassingen: 's avonds voor het slapengaan gebruiken. Soms schrijft de arts nog een extra dosis 's morgens voor.
                    • IVF-behandeling: meestal 1 tot 3 keer per dag, de tijdstippen zo veel mogelijk over de dag verdelen. Als u dit medicijn 1 keer per dag gebruikt, dan is het gebruikelijk dat u de dosis 's ochtends neemt.

                    Hoe lang?
                    Afhankelijk van de reden waarvoor u het gebruikt, kunt u progesteron gedurende enkele weken tot enkele maanden gebruiken.

                    • Bij een IVF-behandeling gebruikt u dit medicijn meestal tot en met 30 dagen nadat is aangetoond dat u zwanger bent. Bij de injectie gebruikt u dit medicijn tot 12 weken nadat is aangetoond dat u zwanger bent.
                    • Bij een cyclisch gebruik neemt u dit medicijn gedurende een bepaalde periode van de menstruatiecyclus.
                    • Vroeggeboorte: overleg met uw arts.

                    Na het stoppen met progesteron ontstaat na 3 tot 7 dagen een op een menstruatie lijkende onttrekkingsbloeding.

                    • Het is belangrijk dat u dit medicijn consequent op de voorgeschreven dagen gebruikt.

                      Capsules

                      • Gebruikt u 1 capsule 's ochtends en 2 capsules 's avonds, en bent u een dosis vergeten? Sla de vergeten dosis over en neem de rest van de dosis zoals gebruikelijk in.
                      • Gebruikt u 2 capsules 's avonds en merkt u 's ochtends dat u deze vergeten hebt? Neem de volgende ochtend dan 1 capsule en 's avonds zoals gebruikelijk 2 capsules.

                      Vaginale toepassing en injectie
                      Bent u een dosis vergeten? Breng het medicijn dan zo snel mogelijk alsnog in. Het is namelijk belangrijk dat er altijd voldoende progesteron in uw bloed aanwezig is.

                      • autorijden
                        Dit medicijn kan bijwerkingen veroorzaken, zoals slaperigheid en duizeligheid. Heeft u hier last van? Dan mag u niet autorijden. Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen zo lang u last heeft van deze bijwerkingen. Deze bijwerkingen komen vooral de eerste 4 uur na gebruik voor.

                        Overleg eventueel met uw arts of u progesteron voor het slapengaan kunt gebruiken. U heeft dan overdag minder last van bijwerkingen.

                        Voor meer algemene informatie kunt het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

                        alcohol drinken en alles eten?
                        U mag eten en drinken zoals u normaal doet.

                        • Van dit medicijn zijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

                          Heeft u vragen over wisselwerkingen met uw medicijn? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

                          • Zwangerschap

                            Als u de capsules inslikt
                            Gebruik dit medicijn NIET als zwanger bent of u binnenkort wilt worden. Dit medicijn kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind.

                            • Wilt u zwanger worden en krijgt u dit medicijn voor het eerst? Overleg dan met uw arts voordat u met dit medicijn begint. Misschien kan de arts u een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn dat wel veilig is tijdens de zwangerschap.
                            • Gebruikt u dit medicijn al en wilt u zwanger worden? Overleg dan ook eerst met uw arts voordat u zwanger wordt. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. Of misschien kunt u overstappen op op een ander medicijn.
                            • Gebruikt u dit medicijn al en bent u zwanger geworden? Overleg dan meteen met uw arts. Samen kunt u bespreken wat het risico voor de baby is als u doorgaat met het medicijn. Of wat het risico voor u is als u met het medicijn stopt.

                            Als u de vaginale tabletten, vaginale capsules, vaginale gel of injectie gebruikt
                            U gebruikt dit medicijn om zwanger te worden of om vroeggeboorte te voorkomen. Als u dit medicijn gebruikt gedurende de eerste 3 maanden van de zwangerschap, is het veilig voor het kind. Gebruik dit medicijn in de resterende periode alleen na overleg met uw arts.

                            Borstvoeding
                            U kunt veilig borstvoeding geven, als u dit medicijn in de normale dosering gebruikt. Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die borstvoeding geven, zonder nadelige gevolgen voor het kind.

                            Gebruikt u medicijnen op recept of die u zonder recept koopt? Wilt u helpen om de kennis over medicijngebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding te vergroten? Meld dan uw ervaring bij Moeders van Morgen.

                            • U kunt met dit medicijn stoppen wanneer u wilt. Overleg dit met uw arts. Na het stoppen krijgt u binnen enkele dagen een onttrekkingsbloeding.

                              Het komt voor dat na stoppen van het gebruik de menstruatie niet meteen terugkeert. Dit is vooral het geval na gebruik gedurende meerdere maanden. Raadpleeg uw arts als u zich zorgen maakt over het uitblijven van de menstruatie.

                              • De werkzame stof progesteron zit in de volgende producten:
                                Utrogestan
                                Lutinus
                                Crinone
                                Cyclogest
                                Prolutex

                                De officiële bijsluiter van de verschillende producten van progesteron vindt u op: Geneesmiddeleninformatiebank van het CBG.

                                • Ja, u heeft een recept nodig.

                                  Progesteron is sinds 1933 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar als capsules en vaginale capsules onder de merknaam Utrogestan, als vaginale tabletten onder de merknaam Lutinus, als vaginale gel onder de merknaam Crinone, als ovule (vaginale zetpil) onder de merknaam cyclogest en als injectie onder de merknaam Prolutex.

                                  Wilt u meer weten over de prijs en vergoeding van uw medicijn? Lees dan verder in het thema: Medicijnprijzen en vergoedingen.

                                  Laatst bijgewerkt op 14-12-2023

                                  Disclaimer

                                  Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.

                                  Vind een apotheek

                                  Wilt u meer weten, of heeft u een vraag over uw eigen situatie? Dan raden wij u aan naar uw eigen apotheek te gaan. Uw eigen apotheker is op de hoogte van uw persoonlijke omstandigheden en kan u uitgebreid begeleiden bij uw medicijngebruik. Bent u niet in de buurt van uw eigen apotheek, dan kunt u hier ook andere apotheken vinden.
                                  Vind een apotheek blob

                                  Vraag het de webapotheker

                                  Vraag het de webapotheker

                                  Vraag het de webapotheker

                                  Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
                                  Vraag het de webapotheker

                                  Meldpunt medicijnen

                                  Werkt uw medicijn heel goed of juist niet? Wordt uw medicijn niet vergoed? Of heeft u last van een bijwerking? Meld uw ervaring
                                  Schrijf zelf over uw ervaring

                                  Geen ervaringen gevonden

                                  Informatie wordt bijgewerkt: