De 24 vragen hieronder gaan over de coronavaccins, maar ook over de onjuiste uitspraken over de coronavacinatie en wat u kunt doen als u prikangst heeft.

Twijfeltelefoon

Twijfelt u over de coronavaccinatie of wilt u medisch advies of het in uw situatie veilig is om zich te laten vaccineren? Bel dan de Twijfeltelefoon (088 - 7 555 777). Ervaren medische studenten staan u te woord en kunnen u informeren over de laatste stand van zaken rondom de coronavaccins. Er is altijd een medisch specialist of huisarts aanwezig voor eventuele complexe vragen.

De Europese medicijnautoriteiten hebben 5 vaccins tegen het coronavirus onder voorwaarden goedgekeurd:

1. Het eerste COVID-19-vaccin is van de fabrikant Pfizer/BioNTech. De merknaam is Comirnaty. Deze is op 21 december 2020 onder voorwaarden goedgekeurd.
2. Het tweede COVID-19-vaccin is van de fabrikant Moderna Biotech. De merknaam is Spikevax. Deze is op 06 januari 2021 onder voorwaarden goedgekeurd. 
3. Het derde COVID-19-vaccin is van de fabrikant AstraZeneca. De merknaam is Vaxzevria. Deze is op 29 januari 2021 onder voorwaarden goedgekeurd, maar dit vaccin wordt vanaf 1 november 2021 niet meer gebruikt in Nederland.
4. Het vierde COVID-19-vaccin is van de fabrikant Janssen-Cilag. Deze is op 11 maart 2021 onder voorwaarden goedgekeurd.
5. Het vijfde COVID-19-vaccin is van de fabrikant Novavax. De merknaam is Nuvaxovid. Deze is op 20 december 2021 onder voorwaarden goedgekeurd.

Onder voorwaarden goedgekeurd betekent dat nog niet alle informatie bekend is. De informatie die wel bekend is, is positief. De fabrikant moet komende 2 jaar het onderzoek blijven controleren en regelmatig de resultaten melden. Voor elk coronavaccin is er een aparte vaccintekst.

• COVID-19-vaccin Comirnaty
• COVID-19-vaccin Spikevax
• COVID-19-vaccin Vaxzevria
• COVID-19-vaccin Janssen
• COVID-19-vaccin Nuvaxovid

In Nederland krijgen volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar een uitnodiging voor de coronavaccinatie. Ook kinderen van 5 tot en met 11 jaar kunnen een coronavaccinatie krijgen. Bij kinderen onder de 12 jaar beslissen de ouders of ze hun kind willen laten vaccineren. Het pfizer-vaccin en het Moderna-vaccin zijn goedgekeurd voor volwassenen en kinderen vanaf 6 maanden oud. U kunt ook informatie over de coronavaccinatie vinden op de website van de rijksoverheid www.coronavaccinatie.nl en op de website van het RIVM.

Zijn er nog andere vaccins tegen het coronavirus? 

Op dit moment beoordelen de Europese medicijnautoriteiten de coronavaccins van de fabrikanten Sputnik, Sinovac en Sanofi-GSK via 'rolling review'. Dit is een versneld proces waarbij de resultaten direct worden beoordeeld zodra ze bekend zijn.

• Er werken veel mensen over de hele wereld aan een vaccin tegen het coronavirus. Deze mensen delen hun kennis snel met elkaar.
• De wetenschappers wisten snel op welk eiwit ze zich moesten richten. Dit wisten ze door eerdere onderzoeken naar andere soorten coronavirussen, zoals SARS en MERS. Dit scheelt jaren laboratoriumonderzoek.
• De wetenschappers gebruiken nu nieuwe en veel snellere technologie om de vaccins te ontwikkelen.
• Veel onderzoeken naar de veiligheid en werkzaamheid van het vaccin zijn nu tegelijkertijd uitgevoerd, in plaats van na elkaar. Dit scheelt veel tijd.
• Er waren veel vrijwilligers die wilden meedoen aan het onderzoek. Meestal kost het vinden van vrijwilligers veel tijd.
• Wetenschappers beoordeelden deze onderzoeken direct op het moment dat de resultaten bekend waren. Dit versnelde proces van beoordeling heet ook wel ‘rolling review’.

Daarom kunnen de wetenschappers en de medicijnautoriteiten het coronavaccin zo snel ontwikkelen, testen en goedgekeuren. Zonder dat ze belangrijke stappen overslaan. De vaccins voldoen aan alle strenge regels zoals alle andere vaccins.

De coronavaccins bestaan uit 2 soorten, namelijk het mRNA-vaccin en het vectorvaccin.

• mRNA-vaccins:
  Pfizer (Comirnaty) en Moderna (Spikevax)

Het vaccin brengt via kleine vetbolletjes het mRNA (een klein stukje genetische code) in uw lichaam. Dit stukje mRNA zorgt ervoor dat uw lichaam spijkereiwitten maakt. Spijkereiwitten zijn de uitsteeksels op de buitenkant van het coronavirus SARS-CoV-2. Uw afweer herkent deze eiwitten als indringers en maakt daar afweerstoffen tegen. Als u later in contact komt met levende virussen, kan uw lichaam dit virus bestrijden.

• Vectorvaccins:
  AstraZeneca (Vaxzevria) en Janssen

Het vectorvaccin bestaat uit een onschuldig verkoudheidsvirus (een adenovirus) dat zo is aangepast dat het u niet ziek kan maken en zichzelf in de cel niet kan vermeerderden. Aan dit verkoudheidsvirus is een klein stukje genetische code toegevoegd. Dit stukje genetische code zorgt ervoor dat uw lichaam spijkereiwitten maakt. Dat zijn de uitsteeksels op de buitenkant van het coronavirus SARS-CoV-2. Uw afweer herkent deze eiwitten als indringers en maakt daar afweerstoffen tegen. Als u later in contact komt met levende virussen, kan uw lichaam dit virus bestrijden.

Nee, ons DNA (erfelijk materiaal) ligt in de celkern. Deze celkern is afgesloten. Het mRNA kan de celkern niet binnenkomen en kan daarom het DNA niet veranderen. Nadat uw lichaam eiwitten heeft gemaakt uit het mRNA, wordt het mRNA door uw lichaam afgebroken.

Ja, de coronavaccins zorgen ervoor dat u het coronavirus minder verspreidt, als u na de vaccinatie alsnog besmet raakt.

Dit komt waarschijnlijk doordat u na de vaccinatie het virus voor een kortere tijd bij u draagt en daardoor het virus minder kunt verspreiden.

Meestal worden kinderen niet erg ziek door het coronavirus. Maar heel soms kunnen kinderen een ernstige ziekte krijgen door corona. Die ziekte heet MIS-C. Bij deze ziekte reageert het lichaam van het kind te sterk op het coronavirus en dit zorgt voor een ontsteking in meerdere organen. Deze kinderen kunnen daardoor opgenomen worden in het ziekenhuis. Het coronavaccin maakt de kans op deze ernstige ziekte kleiner.

Door uw kind te laten vaccineren is niet alleen uw kind beschermd, maar uw kind helpt ook mee om andere mensen te beschermen. Vaccinatie zorgt ervoor dat de kans kleiner is dat het coronavirus zich kan verspreiden en zich steeds weer kan veranderen naar andere varianten. Vaccineren tegen corona helpt dus mee om Nederland veilig te houden voor iedereen.   

U bepaalt als ouder of uw kind een prik krijgt.

Bekijk ook de animatievideo over coronavaccins bij kinderen op de website van het CBG.

In Nederland kunnen kinderen vanaf 5 jaar zich laten prikken tegen corona. Het is belangrijk dat deze jonge kinderen goede en makkelijk te begrijpen informatie krijgen over de vaccins.

De "Prikpraat" helpt hierbij.

• Kinderen vanaf 12 jaar bepalen samen met hun ouders of zij zich willen laten vaccineren tegen corona.
• Bij kinderen van 5 t/m 11 jaar bepalen de ouders of zij hun kind willen laten vaccineren tegen corona. 

Elk medicijn of vaccin heeft bijwerkingen. Maar niet iedereen krijgt hier last van. De meest voorkomende bijwerkingen van de coronavaccins zijn:

• pijn, roodheid en zwelling op de prikplek;
• moeheid;
• hoofdpijn;
• spierpijn;
• gewrichtspijn;
• koorts.

Dit is een normale reactie van uw lichaam op de vaccinatie. Daarom komen deze bijwerkingen ook bij andere vaccins voor. De klachten zijn vaak licht en verdwenen meestal na 1 tot 3 dagen. 

Sommige mensen twijfelen over de bijwerkingen van de coronavaccins. Maar het is belangrijk om daar meer informatie over te lezen. Bijvoorbeeld hoe vaak het voorkomt en hoe erg ze zijn. Meer informatie over de bijwerkingen van de coronavaccins vindt u op de website van het bijwerkingencentrum Lareb. 

Bekijk ook dit filmpje waarin een straatinterview wordt gedaan naar de bijwerkingen.

Heeft u na de coronavaccinatie last van een bijwerking? Meld dit dan via Ik wil een bijwerking melden.

De kans dat u op lange termijn bijwerkingen krijgt van de coronavaccins is heel klein. Dit komt omdat de vaccins binnen 4 tot 6 weken weer uit uw lichaam verdwijnen. De meeste bijwerkingen merkt u in de eerste paar weken na vaccinatie, omdat uw afweer bezig is met het maken van antistoffen. Deze bijwerkingen zijn bekend en treden binnen een paar dagen of enkele weken na vaccinatie op. Maar omdat de vaccins na een paar weken uit uw lichaam verdwijnen worden er geen bijwerkingen verwachten in de maanden of jaren erna.

Boosterprik

Een booster is een oppepper voor mensen die na de basisvaccinatie van 1 (bij het Janssen-vaccin) of 2 prikken voldoende beschermd zijn tegen corona, maar bij wie de bescherming na een tijd veel minder is geworden. Ook blijkt uit onderzoek dat de bescherming tegen besmetting met de omikronvariant sterkt stijgt na een boosterprik.

Bekijk ook de animatievideo over de boosterprik op de website van het CBG.

• Wie krijgt een boosterprik?

Iedereen vanaf 12 jaar die een boosterprik wil, kan het krijgen. 

• Wanneer kan ik de boosterprik krijgen?

De boosterprik kunt u vanaf 3 maanden na uw laatste coronavaccinatie krijgen of vanaf 3 maanden nadat u beter bent geworden van corona.

Soms is bij mensen ouder dan 60 jaar een tweede boosterprik nodig, deze kunt u vanaf 3 maanden na uw eerste boosterprik krijgen.

• Welke vaccin wordt gebruikt voor de boosterprik?

Op dit moment worden in Nederland vooral de vaccins van Pfizer en Moderna gebruikt als boosterprik, maar ook het vaccin van Janssen kan als boosterprik worden gebruikt. Bijvoorbeeld als u het vaccin van Pfizer of Moderna niet mag gebruiken.

Derde prik

Een derde prik is voor mensen met een sterk verminderde afweer (ernstige afweerstoornis) een onderdeel van de basisvaccinatie. De basisvaccinatie bestaat normaal uit 2 prikken, of 1 prik bij het Janssen-vaccin. Sommige mensen in deze groep maken onvoldoende antistoffen na de basisvaccinaties. Daarom zijn ze mogelijk niet goed beschermd tegen ernstige ziekte of sterfte door corona. Een extra prik kan dan helpen om een voldoende hoge bescherming te bereiken.

• Wie krijgt een derde prik?

Op dit moment krijgen alleen mensen met een sterk verminderde afweer een derde vaccinatie om een betere bescherming te krijgen tegen het coronavirus.

Wilt u weten of u in deze groep valt? Kijk dan op de website van het RIVM. Valt u in deze groep? Dan krijgt u een uitnodiging voor een derde prik.

De herhaalprik is een extra prik tegen corona. Met een herhaalprik heeft u weer meer bescherming tegen corona. Dat is extra belangrijk als u meer risico loopt om erg ziek te worden door corona. Daarom wordt eerst iedereen van 60 jaar of ouder en iedereen die ook een griepprik krijgt, uitgenodigd voor een herhaalprik. Daarna mag iedereen vanaf 12 jaar een herhaalprik halen zonder een uitnodiging.

Heeft u corona gehad na uw laatste prik? Dan mag u een herhaalprik halen 3 maanden of later nadat u corona heeft gehad.

Bekijk ook de plaatjes met de veelgestelde vragen over de herhaalprik tegen corona.

Voor de herhaalprik wordt het vernieuwde vaccin van fabrikanten Pfizer en Moderna gebruikt. Deze beschermt u ook tegen de nieuwe varianten van het coronavirus. Wilt u meer weten over het vernieuwde vaccin? Lees dan de vraag hieronder ‘Wat is het vernieuwde vaccin tegen corona?’. Vragen en antwoorden over de vernieuwde vaccins tegen corona kunt u ook bekijken op dit plaatje.

Of download hieronder "Vaccin in het kort" voor de herhaalprikken. Hierin staat op 1 pagina in begrijpelijke taal de voor- en nadelen van het vaccin.

• Spikevax herhaalprik (Moderna)
• Comirnaty herhaalprik (BioNTech/Pfizer)

Sinds het begin van corona zijn er meer varianten van het coronavirus ontstaan. Bijvoorbeeld de omikronvariant. De coronavaccins die eerder werden gebruikt geven minder goede bescherming tegen deze nieuwe varianten van het coronavirus. Daarom hebben de fabrikanten Pfizer en Moderna hun coronavaccins vernieuwd.

De vernieuwde vaccins werken op dezelfde manier als de coronavaccins die eerder werden gebruikt. Ze zijn alleen een klein beetje aangepast. Hierdoor beschermen de vernieuwde vaccins ook tegen de nieuwe varianten van corona.

Omdat de vernieuwde vaccins erg lijken op de eerder gebruikte coronavaccins wordt verwacht dat ze ook veilig zijn. Onderzoekers blijven onderzoeken of deze vernieuwde vaccins goed werken en veilig zijn.

Bekijk ook het plaatje met vragen en antwoorden over de vernieuwde vaccins tegen corona.

Of download hieronder "Vaccin in het kort" voor de herhaalprikken. Hierin staat op 1 pagina in begrijpelijke taal de voor- en nadelen van het vaccin.

• Spikevax herhaalprik (Moderna)
• Comirnaty herhaalprik (BioNTech/Pfizer)

U kunt het Pfizer-vaccin en Moderna-vaccin veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. Er zijn over de hele wereld miljoenen zwangere vrouwen die zich hebben laten vaccineren tegen corona met het Pfizer-vaccin of het Moderna-vaccin. En er zijn geen aanwijzingen dat dit vaccin slecht is voor de zwangerschap of voor de baby. Nadat u gevaccineerd bent, kunt u de bescherming tegen corona via uw placenta (moederkoek) doorgeven aan de baby in uw buik. Het RIVM adviseert alle zwangere vrouwen zich te laten vaccineren.

Ook blijkt uit onderzoek dat een infectie met het coronavirus kan zorgen voor een kapotte moederkoek bij zwangere vrouwen, ook bij zwangere vrouwen die milde klachten hebben. Hierdoor kan de baby te weinig zuurstof krijgen of zelfs overlijden.

Het is daarom belangrijk dat u zich laat vaccineren als u zwanger bent om uzelf en uw ongeboren kind te beschermen.

Heeft u meer vragen of twijfelt u nog? Bekijk dan deze video waarin Sam Schoenmakers, een gynaecoloog, 7 vragen beantwoordt over coronavaccinatie bij de zwangerschap of een kinderwens.

Nee, het coronavaccin maakt vrouwen niet onvruchtbaar. Dat betekent dat het coronavaccin geen invloed heeft op het kunnen krijgen van kinderen.

Er is redelijk veel ervaring met het gebruik van het Pfizer-vaccin en het Moderna-vaccin tijdens de zwangerschap. En er zijn geen aanwijzingen dat deze vaccins slecht zijn voor de zwangerschap of voor de baby. 

Wilt u een uitgebreidere uitleg? Bekijk dan deze video.

Ja, vaccineren helpt tegen het ontstaan van nieuwe varianten van het coronavirus. Een virus kopieert zijn erfelijke materiaal op een slordige manier. Daarom zijn de meeste nieuwe virussen net iets anders dan het originele virus. Hoe vaker een virus zichzelf kopieert, hoe meer varianten er ontstaan. Deze nieuwe varianten kunnen mogelijk beter overleven dan het originele virus.

Mensen kunnen na vaccineren alsnog besmet raken. Maar het virus kan zich dan minder vaak kopiëren dan bij mensen die geen antistoffen hebben tegen het coronavirus. Daarom wordt door vaccineren het risico op het ontstaan van nieuwe virussen die beter overleven veel kleiner. 

De coronavaccins beschermen tegen de alfa- en deltavarianten van het coronavirus, maar misschien iets minder goed. Ze zorgen in ieder geval allemaal voor dat u minder kans heeft om ernstige corona te krijgen of te overlijden aan corona.

Omikronvariant

De nieuwste variant van het coronavirus is de omikronvariant. Deze variant is veel besmettelijker, maar het niet nog niet bekend of de omikronvariant mensen ook zieker maakt dan de andere varianten.

Een basisvaccinatie (2 prikken) met het Pfizer-vaccin geeft minder goede bescherming tegen de omikronvariant dan de alfa- en deltavarianten. Om een even hoge bescherming tegen de omikronvariant te krijgen is een boosterprik nodig. Door de boosterprik wordt uw afweer opgepept. Een boosterprik wordt vanaf 3 maanden na uw laatste coronaprik gegeven. 

Ja, dat mag. De resultaten van een onderzoek laten zien dat deze volgorde van vaccinatie zorgt voor een hoge hoeveelheid antistoffen in uw lichaam. Daarom wordt een goede bescherming tegen infecties en ziekte verwacht. U kunt door deze combinatie wel meer kans hebben op bijwerkingen, zoals koorts, rillingen en spierpijn. Deze klachten verdwenen binnen een paar dagen.

Ja, u kunt zich veilig laten vaccineren. Wel kan het vaccin minder bescherming geven door uw verminderde afweer. Uw lichaam maakt dan onvoldoende antistoffen. 

Het is belangrijk dat mensen met een verminderde afweer zich laten vaccineren, omdat zij na besmetting meer klachten en problemen kunnen krijgen.

Krijgt u na het eerste coronavaccin erge allergische reactie (overgevoeligheidsreactie)? Dan mag u het tweede vaccin niet krijgen. Ook in de toekomst mag u dit vaccin niet meer gebruiken. Geef daarom aan uw apotheek door dat u overgevoelig bent voor dit vaccin. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit vaccin niet opnieuw krijgt.

Heeft u eerder een erge overgevoeligheid gehad op iets anders? Vraag aan uw arts of uw dit vaccin mag krijgen. 

Ja, uit het onderzoek is gebleken dat bij mensen met een langdurige ziekte zoals astma, COPD en verhoogde bloeddruk of bij langdurig overgewicht (obsitas, BMI ≥ 30 kg/m2) het vaccin tegen corona even goed en veilig werkt als bij mensen zonder langdurige ziekte of obesitas.

Gebruikt u bloedverdunners (zie hieronder)? Deze kunt u blijven doorgebruiken. Wel kunt u een blauwe plek op de prikplek krijgen. De plek blijft meestal een paar dagen dik en pijnlijk. Vertel daarom altijd aan de prikker (vaccinatie medewerker) als u bloedverdunners gebruikt. De prikker kan er dan extra goed op letten.

U kunt de blauwe plek voorkomen door na de vaccinatie 2 minuten op de prikplek te drukken, zonder te wrijven. 

Voorbeelden van bloedverdunners zijn:

• Acetylsalicylzuur, carbasalaatcalcium, clopidogrel, prasugrel, ticagrelor.
• Acenocoumarol, fenprocoumon. U krijgt alleen het coronavaccin als de INR waarde (waarde die aangeeft hoe snel uw bloed stolt) normaal is en als deze minder dan 1 week geleden is gemeten.
• Heparine, dalteparine, fondaparinux, dabigatran, rivaroxaban, edoxaban.

U krijgt het vaccin om te voorkomen dat u corona krijgt. Toch kan het voor sommige mensen belangrijk zijn om te weten of dit vaccin halal is.

Het Pfizer-vaccin met de merknaam Comirnaty is halal. De vetten en het cholesterol in het vaccin komen uit planten.

Er is geen informatie of het Moderna vaccin halal is.

Heeft u prikangst? U bent zeker niet de enige. In Nederland heeft ongeveer 1 op de 3 mensen last van prikangst. Gelukkig is er vaak iets aan te doen. Hieronder staan enkele tips die kunnen helpen. 

Tips bij prikangst:

• Praat over uw angst met bekenden.
• Vertel over uw prikangst aan degene die u prikt.
• Vindt u het eng om de naald te zien? Kijk dan de andere kant op.
• Ontspan zo veel mogelijk. Adem rustig in door uw neus en uit door uw mond. Of luister naar uw favoriete muziek via een koptelefoon of oortjes.
• Zoek afleiding tijdens het prikken. Kijk bijvoorbeeld welke kleuren u op de muren ziet of denk aan iets leuks of bedenk waarom het belangrijk is dat u de vaccinatie krijgt.
• Beloon uzelf na het prikken.

Helpen deze tips niet? Vraag dan advies aan uw apotheker. Uw apotheker denkt graag mee aan een oplossing om minder angstig te zijn tijdens het prikken. Ziet u bijvoorbeeld op tegen pijn? Dan kan een verdovende pleister of crème helpen. Overleg hierover met uw apotheker. 

Op social media staan verschillende juiste, maar ook onjuiste uitspraken over COVID-19-vaccinaties. Hieronder leest u een reactie op een aantal foute uitspraken.

Coronavaccinatie zorgt voor meer miskramen

Nee, dat is niet bewezen. Het aantal gemelde miskramen ligt niet hoger dan voor de start van de vaccinatie. Een miskraam gemeld na vaccinatie betekent niet hetzelfde als een miskraam door vaccinatie. Coronavaccinatie heeft geen invloed op het krijgen van een miskraam.

U leest hier meer over in dit artikel.

Coronavaccinatie kan de menstruatiecyclus tijdelijk veranderen

Nee, dat is niet bewezen. Problemen met uw menstruatie (menstruatiestoornissen) komen vaak voor. Dit kan verschillende redenen hebben, zoals stress of koorts, maar vaak is hier ook geen directe oorzaak voor. Het kan dus zijn dat de menstruatiestoornis en de vaccinatie toevallig op hetzelfde moment plaatstvinden. 
Maar het is ook mogelijk dat uw menstruatiecyclus iets verandert doordat u zich ziek en koortsig voelt na de vaccinatie. Of er is een andere oorzaak.

U leest hier meer over in dit artikel.

Coronavaccinatie heeft een negatieve invloed op de vruchtbaarheid van de mannen

Nee, dat is niet bewezen. Uit onderzoek is gebleken dat de vaccinatie geen negatieve invloed heeft op de kwaliteit van de zaadcellen.
De infectieziekte corona kan mogelijk wel een (tijdelijke) invloed hebben op de kwaliteit van de zaadcellen en dus de vruchtbaarheid. 

U leest hier meer over in dit artikel.

Coronavaccins maken je magnetisch

Nee, dit is nergens op gebaseerd. Op social media gaan filmpjes rond waarin mensen beweren dat hun arm, kort na vaccinatie, magnetisch lijkt. In de filmpjes is te zien dat sleutels of muntjes blijven plakken op de prikplaats.

Dit komt mogelijk door het kleven aan de lijmresten van de afgehaalde pleister of door het plakken op de huid door huidvet of crème en door het stevig aandrukken.

Het vaccin bestaat uit biologische bestanddelen, er zit dus geen ijzer in. Verder zijn microchips gemaakt van silicium. Deze stof heeft geen magnetische eigenschappen en kan daarom geen magnetische aantrekkingskracht veroorzaken.

U leest hier meer over in dit artikel.

Coronavaccins beschadigen de bloedvaten

Nee, coronavaccins beschadigen de bloedvaten niet.

De spijkereiwitten van het coronavirus veroorzaken niet alleen schade aan de longen, maar onder andere ook aan de bloedvaten. Spijkereiwitten zijn de uitsteeksels die aan de buitenkant van het coronavirus SARS-CoV-2 zitten.

De coronavaccins geven onze lichaam instructies om zelf spijkereiwitten te maken. Uw afweer herkent deze eiwitten als indringers en maakt daar afweerstoffen tegen. Als u later in contact komt met levende virussen, kan uw lichaam dit virus doodmaken.

Volgens sommige bronnen zouden de spijkereiwitten die gemaakt zijn door het coronavaccin zich verspreiden in het lichaam en zich daar gedragen als het coronavirus en dan de bloedvaten beschadigen. Dat is niet waar.

Deze nieuwe, fragmenten, virusdeeltjesdringen niet de menselijke cel in en gedragen zich niet als een coronavirus. Als dat namelijk wel het geval zou zijn geweest, dan zouden de meeste mensen die gevaccineerd zijn coronaklachten krijgen. Dat is niet het geval.

U leest hier meer over in dit artikel.

Coronavaccins zorgen voor meer herpesinfectie, zoals gordelroos

Nee, coronavaccins zorgen niet voor meer herpesinfecties, maar het is nog onduidelijk of coronavaccins invloed hebben op het ontstaan van gordelroos. 

Verschillende bronnen melden dat de coronavaccins zorgen voor meer herpesinfecties, zoals gordelroos. Dit zou mogelijk komen doordat het coronavaccin de afweer zo hard stimuleert om te werken tegen het coronavirus dat de afweer onvoldoende kan doen om het herpesvirus te onderdrukken. Er is tot nu toe onvoldoende bewijs dat dit speelt. 

U leest hier meer over in dit artikel.

mRNA-coronavaccins veroorzaken ernstige hersenziekten

Nee, dit is niet bewezen. Er gaan verhalen rond dat mRNA-vaccins ernstige ziekten zouden kunnen veroorzaken, zoals Alzheimer, ALS en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob.

Deze uitspraken zijn gebaseerd op één artikel dat niet wetenschappelijk is onderbouwd. Ook staat dit artikel in een tijdschrift waar artikelen die niet gecontroleerd zijn tegen betaling gepubliceerd worden. De auteur van dit artikel is iemand die bekend staat om zijn kritiek op vaccins.

U leest hier meer over in dit artikel.

In het Pfizer-vaccin zit grafeen(oxide)

Deze uitspraak is niet waar. Deze fabel zou afkomstig zijn van een voormalige medewerkster van die al ruim 20 jaar geleden is vertrokken bij dat bedrijf. Deze vrouw beweert bewijs te hebben dat in de Pfizervaccins grafeenoxide zitten en dat deze door een Chinees bedrijf worden gemaakt.

In geen enkele vaccin wordt grafeenoxide gebruikt, ook niet in COVID-19-vaccins. Verder heeft het genoemde Chinese bedrijf aangegeven dat zij nooit bestanddelen met grafeenoxide hebben geleverd.

Er is geen enkel bewijs dat deze stoffen in het Pfizer-vaccin of de andere vaccins zitten.

U leest hier meer over in dit artikel.

De 7 vragen hieronder gaan over de corona-zelftesten. Wilt u de antwoorden liever via een video bekijken? Klik dan hier.

U koopt de goedgekeurde corona-zelftesten bij de apotheek, drogist of supermarkt. De zelftesten zijn bedoeld om preventief te testen. U kunt een zelftest doen omdat u zich voor de zekerheid wil laten testen, ook al heeft u geen klachten. Bijvoorbeeld omdat u naar school of werk moet. Of omdat u op bezoek gaat bij iemand. Ook kunt u een zelftest doen als u milde corona-gerelateerde klachten heeft.

U kunt de corona-zelftest het beste thuis doen, omdat u bij een positief uitslag niet nog naar huis hoeft te reizen. Zo voorkomt u dat u onderweg andere mensen besmet. Een kwartier na de test kunt u de uitslag bekijken.

Als de testuitslag positief is, dan moet u zich melden bij de GGD voor een PCR-test. Als de testuitslag negatief is, en de klachten blijven aanhouden, dan moet u de volgende dag weer een zelftest doen. Worden uw klachten erger? Of heeft u reuk- en smaakverlies? Maak dan een afspraak bij de GGD.

Mensen met een kwetsbare gezondheid, mensen die ernstig ziek zijn of mensen die in contact komen met kwetsbare personen moeten bij zowel milde als zware corona-gerelateerde klachten een afspraak maken bij de GGD. Zij dienen dan een PCR-test te doen.

Let op! De zelftesten vervangen niet de coronatesten van de GGD, omdat de zelftesten minder nauwkeurig zijn dan de coronatesten die de GGD gebruiken.

Gebruik in de volgende situaties NIET de corona-zelftest, maar maak een testafspraak bij de GGD als u:

• een chronische ziekte heeft (bijvoorbeeld reuma) én coronaklachten heeft;
• dichtbij iemand met corona was;
• terugkeert uit landen met de kleurcode oranje of rood (hoog-risicogebied);
• wil controleren of u uit quarantaine mag.

Vraag gerust aan het apotheekteam als u meer uitleg wil over de zelftesten.

Bekijk de folder 'Advies bij corona-zelftest' voor meer informatie

Het is belangrijk dat u de zelftesten goed uitvoert, zodat u een betrouwbaar resultaat krijgt. De instructie kan per fabrikant iets verschillen. Lees daarom de bijsluiter goed voordat u de zelftest gaat doen. Bekijk ook de instructievideo hieronder hoe u een corona-zelftest moet doen.

Corona-zelftest instructievideo van de fabrikant:

• Roche;
• Biosynex;
• Acon Biotech (merknaam: Flowflex).

Lees het resultaat van de zelftest op het tijdstip zoals dat in de bijsluiter staat. Meestal is dit binnen15 tot 30 minuten.

Let op! Controleer of u een controlestreep (het streepje bij de letter C) ziet op de teststrip. Ook een lichte controlestreep is voldoende.
Ziet u helemaal geen controlestreep? Dan is de test niet geldig, doe dan een nieuwe test.

De uitslag van de zelftest zegt alleen of u op het moment dat u de test doet besmet bent met het coronavirus. U kunt na de test alsnog besmet raken met het coronavirus, daarom is het advies om vaker te testen. Bijvoorbeeld iedere ochtend voor u naar uw werk of naar school gaat.

Uitslag van de zelftest

• Een positieve testuitslag (2 strepen):
  Dit betekent dat u waarschijnlijk corona heeft. Blijf dan thuis. Ook uw huisgenoten moeten thuisblijven. Maak direct een afspraak bij de GGD om u nog een keer te laten testen (hertesten).
  Een extra test is nodig om zeker van te zijn dat de uitslag klopt. Dit komt omdat een zelftest minder nauwkeurig is dan de coronatesten van de GGD, daarom kan de uitslag van de zelftest heel soms vals alarm zijn. Dit betekent dat u positief test zonder dat u ziek bent.
• Een negatieve testuitslag (1 streep bij C):
  Dit betekent dat u waarschijnlijk geen corona heeft. Let op! De zelftesten zijn niet 100% betrouwbaar. Ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt een negatieve uitslag terwijl diegene wel besmet is met het coronavirus. Houd daarom bij een negatief uitslag ook nog aan de coronamaatregelen.

Ja, het afval van de gebruikte zelftest kunt u bij het gewone afval gooien. Doe hiervoor het afval van de gebruikte zelftest in een goed dichtgemaakt plastic zakje.

Bij positieve uitslag van de zelftest: doe alle onderdelen van de corona-zelftest in een plastic zak doen. Maak deze goed dicht en gooi het bij het gewone afval. Maak ook het oppervlak schoon waar u de zelftest heeft gedaan en was daarna uw handen.

Nee, de uitslag van de zelftest kunt u niet als toegangsbewijs gebruiken om bijvoorbeeld naar het buitenland of naar een evenement te gaan. Hiervoor komen speciale testlocaties. U krijgt een negatief testbewijs als u daar negatief getest bent.

Zelftest 

De corona-zelftest is ook wel bekend als de thuistest. Deze zelftest neemt u bij uzelf af. U kunt de goedgekeurde corona-zelftesten bij de apotheken kopen. 

Koopt u de corona-zelftest ergens anders, bijvoorbeeld bij een drogist? Dan kunt u een corona-zelftest herkennen aan de volgende punten.

• De corona-zelftesten zijn altijd per stuk verpakt.
• Het woord 'zelftest' staat duidelijk op de verpakking. Het woord sneltest alleen is niet voldoende.
• Ook staat er een CE-tekentje op de verpakking. Dit geeft aan dat het product voldoet aan wettelijke eisen.
• Er moet een goede Nederlandse gebruiksaanwijzing bij zitten.

Sneltest

Een sneltest wordt afgenomen door iemand met de nodige kennis of opleiding (professional).

De 7 vragen hieronder gaan over corona en als u medicijnen gebruikt. 

Een vaccin beschermt tegen een infectieziekte. Het zorgt ervoor dat het lichaam afweerstoffen maakt tegen het virus. Als daarna het virus het lichaam binnendringt, kan het lichaam het virus direct bestrijden. Hierdoor voorkomt het vaccin dat je ziek wordt.

Een medicijn wordt pas gegeven wanneer iemand al ziek is. Dit medicijn bestrijdt het virus.

• Remdesivir: sinds 25 juni 2020 hebben de Europese medicijnautoriteiten het medicijn remdesivir tijdelijk goedgekeurd voor de behandeling van corona. Artsen mogen het geven aan patiënten die met longontsteking in het ziekenhuis liggen en extra zuurstof krijgen. Deze patiënten herstellen sneller door dit medicijn. Artsen geven remdesivir niet aan minder zieke coronapatiënten. Remdesivir is tijdelijk goedgekeurd, omdat nog niet alle informatie bekend is. De informatie die wel bekend is, is positief. Daarom is remdesivir goedgekeurd voor één jaar. Daarna wordt het opnieuw beoordeeld.
• Budesonide inhalatie: artsen kunnen budesonide als inhalatie voorschrijven bij mensen vanaf 65 jaar met COVID-19 die minder dan 14 dagen klachten hebben. Ook mensen tussen 50 tot 64 jaar bij wie verwacht wordt dat ze ernstig ziek worden door COVID-19 kunnen budesonide inhalatie krijgen. Budesonide inhalatie kan ervoor zorgen dat u gemiddeld 3 dagen korter last heeft van de COVID-19-klachten. Ook kan het de kans verlagen dat u in het ziekenhuis wordt opgenomen of dat u aan COVID-19 overlijdt.
• Casirivimab/imdevimab: sinds 12 november 2021 hebben de Europese medicijnautoriteiten casirivimab met imdevimab goedgekeurd voor de behandeling van corona. Artsen schrijven het voor bij kinderen en volwassen vanaf 12 jaar met COVID-19 die geen extra zuurstof nodig hebben, maar wel het risico hebben op ernstige COVID-19. Ook kan het worden gebruikt om de infectieziekte COVID-19 te voorkomen. 
• Dexamethason: de milde klachten van COVID-19 verdwijnen meestal vanzelf. Artsen schrijven dexamethason alleen voor bij mensen die minimaal 1 week ernstig ziek zijn door COVID-19 en die extra zuurstof nodig hebben. Het kan de kans verlagen dat u aan COVID-19 overlijdt. 
• Molnupiravir: op 19 november 2021 heeft de virusremmer molnupiravir een positief advies gekregen van de Europese medicijnautoriteiten. Molnupiravir kan worden gebruikt bij mensen met COVID-19 die geen extra zuurstof nodig hebben, maar wel het risico hebben op ernstige COVID-19. Molnupiravir is nog niet beschikbaar in Nederland.
• Nadroparine en enoxaparine: bij mensen met de infectieziekte COVID-19 is gezien dat ze mogelijk meer kans hebben op longembolie en trombose. De antistollingsmiddelen nadroparine en enoxaparine worden in het ziekenhuis gebruikt om de kans te verkleinen dat patiënten een longembolie of trombose krijgen.
• Regdanvimab: sinds 12 november 2021 hebben de Europese medicijnautoriteiten regdanvimab goedgekeurd voor de behandeling van corona. Artsen schrijven het voor bij mensen met COVID-19 die geen extra zuurstof nodig hebben, maar wel het risico hebben op ernstige COVID-19. Regdanvimab is nog niet beschikbaar in Nederland.
• Tocilizumab: de milde klachten van COVID-19 verdwijnen meestal vanzelf. Artsen kunnen tocilizumab voorschijven bij mensen die een ernstige longontsteking hebben door COVID-19. Het remt de ontstekingsreactie in het lichaam. Tocilizumab wordt vaak samen met dexamethason gebruikt en kan de kans verlagen dat u aan COVID-19 overlijdt.
• Zuurstof: de behandeling van ernstig zieke mensen bestaat uit het behandelen van de symptomen. Zo kunnen artsen bijvoorbeeld extra zuurstof toedienen bij patiënten die erg benauwd zijn.

Zelfzorgmedicijnen: er is geen bewijs dat ze de kans op corona verminderen.

• Pijnstillers: bij klachten van koorts en keelpijn kunnen pijnstillers helpen, zoals paracetamol of ibuprofen. Paracetamol heeft de voorkeur, want dat geeft de minste bijwerkingen. Pijnstillers helpen niet om van het virus te genezen.
• Vitamine C: in verschillende media staan berichten dat vitamine C de verschijnselen van een infectie met het coronavirus kan verbeteren. Tot nu toe is daar geen bewijs voor. Teveel vitamine C kan wel bijwerkingen geven. Gebruik daarom niet zomaar veel extra vitamine C. Vraag uw apotheker of arts om advies.
• Vitamine D: in verschillende media staan berichten dat vitamine D de kans op corona vermindert. Tot nu toe is daar geen bewijs voor. Het is wel belangrijk dat u voldoende vitamine D in uw lichaam heeft, omdat het belangrijk is voor uw afweer. Sommigen (zoals kinderen tot 4 jaar, mensen met donkere huidskleur, mensen die buiten lichaamsbedekkende kleding dragen, mensen die onvoldoende buiten komen, vrouwen van 50 tot 70 jaar en ouderen vanaf 70 jaar) maken minder vitamine D aan en daarom wordt bij deze groep mensen advies gegeven om vitamine D aan te vullen. Wilt u vitamine D gebruiken? Neem dan niet meer vitamine D in dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Teveel vitamine D kan bijwerkingen geven. Vraag uw apotheker of arts om advies.

Medicijnen die niet werken tegen corona of waar op dit moment onderzoek naar wordt gedaan.

• Antibiotica: antibiotica werken niet bij infecties met virussen. Antibiotica werken tegen infecties met bacteriën. Het nieuwe coronavirus is, net als griep- en verkoudheidsvirussen, een virus. Daarom werken antibiotica niet tegen corona. Een arts geeft een antibioticum als een patiënt niet genoeg weerstand heeft om een bacterie infectie zelf te bestrijden.
• Chloroquine, hydrochloroquine en lopinavir/ritonavir: in de afgelopen periode is geëxperimenteerd met deze medicijnen die al bestaan voor andere ziektes. Artsen gaven deze medicijnen soms aan mensen met corona die heel erg ziek waren en in het ziekenhuis lagen. Het lijkt erop dat ze niet goed werken tegen corona. Maar ze geven wel ernstige bijwerkingen, zoals hartproblemen. Daarom worden deze medicijnen nu niet meer gegeven. Er zal verder onderzoek gedaan worden naar deze en andere medicijnen
• Enoximon: volgens verschillende mediaberichten zou enoximon de benauwheid bij erg zieke coronapatiënten verminderen. Tot nu toe is daar geen bewijs voor, daarom wordt hier onderzoek naar gedaan. Artsen geven deze medicijnen soms aan mensen met corona die heel erg ziek zijn en in het ziekenhuis liggen.
• Ivermectine: er is in de afgelopen tijd discussie ontstaan of het gebruik van ivermectine kan helpen tegen corona. Tot nu toe is er onvoldoende bewijs voor dat ivermectine de klachten van corona minder maakt. Ook is er niet genoeg bewijs voor dat het zorgt voor minder ziekenhuisopnamen of kans op het overlijden door corona. Daarom schrijven huisartsen het niet meer voor aan patiënten met corona. 

Nee. Het pneumokokkenvaccin werkt tegen een bacterie. Het zou kunnen dat de longontsteking bij coronapatiënten door deze bacterie komt. In het najaar van 2020 krijgen volwassenen van 73 tot en met 79 jaar in Nederland het pneumokokkenvaccin. Ook mensen die longschade hebben opgelopen door COVID-19 worden hiervoor uitgenodigd. Het pneumokokkenvaccin beschermt dan tegen longontsteking. Maar het pneumokokkenvaccin biedt geen bescherming tegen het coronavirus.

Nee, stop nooit zonder overleg met uw arts of apotheker met uw medicijnen. Er zijn geen medicijnen waarvan bekend is dat die ervoor zorgen dat gebruikers eerder overlijden door het coronavirus.  Zelfstandig stoppen is gevaarlijk voor de gezondheid. Bent u ongerust of heeft u vragen? Neem dan contact op met uw apotheker. Deze neemt, als het nodig is, contact op met uw specialist of huisarts.

In sommige situaties zal de arts uw antistollingsmedicijn vervangen door een ander antistollingsmedicijn. Bijvoorbeeld als het niet meer mogelijk is om uw bloedcontroles te doen. Dit is belangrijk als u acenocoumarol of fenprocoumon gebruikt. Bij deze medicijnen moet uw bloed vaak geprikt worden, om te kijken of u meer of minder medicijn nodig hebt. Maar misschien kunt u niet meer naar een prikpunt komen vanwege corona. Of kunt u niet meer thuis geprikt worden vanwege de corona maatregelen. U kunt dan misschien overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarbij het niet nodig is om uw bloed te controleren. De arts verandert uw medicijnen alleen als dat in uw situatie veilig is. Overleg hierover met u arts.

Heeft u geen symptomen van het coronavirus? Dan kunt u veilig naar het prikpunt. De prikpunten van de trombosedienst hebben maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat er niet veel risico op besmetting met het coronavirus is. Heeft u zelf wel symptomen van het coronavirus? Blijf dan thuis en bel met de trombosedienst. Samen kunt u dan een andere oplossing kiezen

Vraagt u zich af of u meer kans heeft om corona te krijgen of wilt u weten wat long COVID is? Bekijk dan de 4 vragen die hieronder staan.

Sommige mensen houden na een besmetting met het coronavirus nog een aantal maanden klachten. Dit heet ook wel ‘long COVID’. Dit betekent letterlijk ‘langdurige corona’. Let op, long COVID roept bij veel mensen verwarring op. Dat komt doordat veel mensen bij het woord long als eerste aan ‘de long(en)’ denken.

Bij long COVID kunnen mensen langdurig last hebben van moeheid, kortademig zijn, koorts, slaapproblemen, tintelingen, hoofdpijn, hartkloppingen, duizelig gevoel, gewrichtspijn, oorpijn, reukverlies, problemen met concentreren of onthouden en angstige of depressieve gevoelens. 

Voor zover bekend, is er geen grotere kans op een miskraam of aangeboren afwijkingen door infectie met dit virus.

Wel kan een infectie met het coronavirus ervoor zorgen dat de placenta (moederkoek) bij zwangere vrouwen niet meer werkt. Dit kan ook bij zwangere vrouwen die milde klachten hebben. Hierdoor kan de baby te weinig zuurstof krijgen en zelfs overlijden.

Het is daarom belangrijk dat u zich laat vaccineren als u zwanger bent om uzelf en uw ongeboren kind te beschermen.

• Ik heb een hoge bloeddruk. Heb ik meer kans om corona te krijgen?

Dat is op dit moment niet bekend. Uit onderzoek blijkt wel dat mensen met hart- en vaatziekten, longziektes of ouderen meer problemen kunnen krijgen bij een besmetting. Zij kunnen dan meer klachten en problemen krijgen. Of dit ook zo is bij mensen met een hoge bloeddruk, is niet bekend.

• Ik heb diabetes. Heb ik meer kans om corona te krijgen?

Nee, u loopt hetzelfde risico op besmetting als andere mensen. Wel bent u als diabetespatiënt kwetsbaarder. U kunt meer klachten en problemen krijgen. Uit onderzoek blijkt dat ook mensen met hart- en vaatziekten, longziektes of ouderen meer problemen kunnen krijgen bij een besmetting. Het is belangrijk dat u uw medicatie goed blijft gebruiken.

• Ik heb een longziekte. Heb ik meer kans om corona te krijgen?

Nee, u loopt hetzelfde risico op besmetting als andere mensen. Wel bent u als longpatiënt kwetsbaarder. U kunt meer klachten en problemen krijgen. Uit onderzoek blijkt dat ook mensen met hart- en vaatziekten, diabetes of ouderen meer problemen kunnen krijgen bij een besmetting. Het is belangrijk dat u uw longmedicatie goed blijft gebruiken.

Ik gebruik ACE-remmers. Heb ik meer kans om corona te krijgen?

Voor zover we tot nu toe weten is dit niet zo. Het is belangrijk dat u uw medicatie goed blijft gebruiken.

Ik gebruik corticosteroïden. Heb ik meer kans om corona te krijgen?

Nee, u loopt hetzelfde risico op besmetting als andere mensen. Wel bent u kwetsbaarder dan mensen die geen corticosteroïden gebruiken. Dit betekent dat u na besmetting meer klachten en problemen kunt krijgen. Het is belangrijk dat u uw corticosteroïden wel blijft gebruiken als u deze chronisch gebruikt vanwege uw longziekte. Als u stopt, kan uw longfunctie namelijk nog slechter worden. En als u dan besmet raakt met het coronavirus, kunt u juist meer klachten en problemen krijgen.

Ik gebruik immunosuppressiva. Heb ik meer kans om corona te krijgen?

Nee, u loopt hetzelfde risico op besmetting als andere mensen. Wel bent u kwetsbaarder dan mensen die geen immunosuppressiva gebruiken. Dit betekent dat u na besmetting meer klachten en problemen kunt krijgen. Het is belangrijk dat u uw immunosuppressiva wel blijft gebruiken. Anders kan uw ziekte waarvoor u de immunosuppressiva gebruikt, erger worden. Raakt u besmet met het coronavirus? Dan kan uw arts besluiten om tijdelijk minder immunosuppressiva te geven of om tijdelijk te stoppen met de immunosuppressiva

De 5 vragen hieronder gaan over de veiligheidsmaatregelen en hoe u verspreiding van het coronavirus kunt voorkomen.

Nee, u hoeft geen desinfecterende handgel/handzeep te gebruiken. Een gewone zeep is voldoende.

Op de huid zitten veel goede bacterien die belangrijk zijn voor het lichaam. Als u desinfecterende handgel/handzeep gebruikt, doodt u ook deze goede bacterien. De huid van uw handen kan dan beschadigen. U bent dan juist extra gevoelig voor infecties.

Het landelijke advies is om de handen te wassen met water en gewone zeep. Doe dit regelmatig en grondig.

Dit verschilt per apotheek, omdat de apotheken zelf mogen bepalen of het dragen van een mondkapje in de apotheek verplicht is. Volg hiervoor de aanwijzigen van uw apotheek.

Heeft u geen mondkapje bij u en is het dragen van een mondkapje verplicht bij uw apotheek? Vraag dan om een mondkapje bij uw apotheek. Ook met een mondkapje op houdt u 1,5 meter afstand tot anderen.

De mondkapjes helpen alleen als u ze op de juiste manier gebruikt. Ze moeten heel goed sluiten over neus en mond en u moet ze regelmatig wisselen. Een niet-medisch mondkapje beschermt niet uzelf, maar kan de mensen rondom u beschermen als u het zorgvuldig draagt en gebruikt. Het dragen van een niet-medisch mondkapje is altijd een aanvulling op de andere hygiënemaatregelen. Kijk voor meer informatie op de website van het RIVM.

De mondkapjes helpen alleen als u ze op de juiste manier gebruikt:

Hoe zet ik het het mondkapje op?

• Was uw handen met water en zeep voordat u het mondkapje opzet
• Raak alleen de elastiekjes of touwtjes aan
• Raak de binnenkant niet aan
• Zorg dat het mondkapje goed aansluit op uw gezicht
• Zorg dat uw neus, mond en kin bedekt zijn

Hoe zet ik het mondkapje af?

• Gebruik alleen de touwtjes of elastiekjes
• Raak de binnenkant van het mondkapje en uw gezicht niet aan
• Gooi het mondkapje bij het restafval
• Was uw handen met water en zeep nadat u het mondkapje hebt afgezet

Nee, dit is niet nodig. Er is in Nederland tot nu toe voldoende voorraad.

Iedereen heeft zijn medicijnen nodig. Als veel mensen extra medicijnen in huis halen, kan dit ervoor zorgen dat andere mensen zonder medicijnen komen te zitten. Dat kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Daarom geven apothekers aan iedereen de normale hoeveelheid medicijnen mee, en niet voor een langere periode. Om paracetamol en andere medicijnen voor iedereen beschikbaar te houden, krijgen apotheken het advies om maximaal drie verpakkingen per klant te verkopen.

• Coronavaccin: voor meer informatie rondom het coronavaccin en de volgorde van de vaccinaties kunt u vinden op de website van het rijksoverheid, www.coronavaccinatie.nl.
  Video bekijken met uitleg over het coronavaccin? Dat kan via de website corona.steffie.nl 
• Bijwerkingen: informatie over de bijwerkingen vindt u op de website van het bijwerkingencentrum Lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Heeft u na de coronavaccinatie last van een bijwerking? Meld dit dan via Ik wil een bijwerking melden.
• Huidige situatie: actuele en betrouwbare informatie over de situatie in Nederland rondom het coronavirus kunt u vinden op de website van het RIVM, www.rivm.nl.
• Symptomen: voor meer informatie over symptomen en wanneer u contact op moet nemen met de huisarts, kunt u kijken op de websites thuisarts.nl en pharos.nl.
• Coronamaatregelen: op de website van pharos.nl staat uitleg over de coronamaatregelen. U kunt ze ook lezen in andere talen.
• Corona en de longen: op de website van het Longfonds vindt u meer informatie over corona en de longen. Daarnaast wil het Longfonds onderzoek doen naar blijvende longschade na corona: wat zijn de effecten op de lange termijn van dit virus op de longfunctie en welke oplossingen zijn er voor. Bent u ernstig ziek geweest door corona en heeft u nog steeds longklachten? Zoals benauwdheid, slechtere conditie, (chronisch) hoesten of andere longklachten? Neem dan in elk geval contact op met uw huisarts. En daarnaast kunt u zich aanmelden voor het onderzoek van het Longfonds.
• Voelt u zich somber of gespannen door het coronavirus? Bekijk dan de tips op rijksoverheid.nl.