Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Korte ogenblikken van plotseling oplichtende heldere vlekken in het gezichtsveld. Dit ontstaat binnen twee maanden na het begin van het gebruik en verdwijnt geleidelijk weer vanzelf. Een heel enkele keer blijven de lichtverschijnselenbestaan. Neem dan contact op met uw arts. Zelden ontstaat wazig zien en zeer zelden dubbelzien.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Te trage hartslag. Indien u al een lage hartslag in rust heeft, bijvoorbeeld beneden de 70 slagen per minuut, kunt u ivabradine niet gebruiken. Overleg hierover met uw arts. Uw arts zal uw hartslag regelmatig laten controleren. Ook andere hartritmestoornissen kunnen optreden. Raadpleeg uw arts als u hartkloppingen heeft.
• Hoofdpijn. Dit kan de eerste maand ontstaan en verdwijnt weer vanzelf.
• Duizeligheid en zeer zelden flauwvallen.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, verstopping, diarree en buikpijn. Meestal helpt het als u dit medicijn met wat voedsel inneemt. Blijft u er ook na enige dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.
• Spierkramp.
• Kortademigheid. Waarschuw dan uw arts.
• Huiduitslag, rode huid en jeuk.
• Hartkloppingen. Vooral mensen met de aangeboren vorm van de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op. Gebruik dit medicijn NIET als u deze aangeboren hartritmestoornis heeft. Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
Neem dit medicijn in tijdens het eten, 's ochtends bij het ontbijt en 's avonds bij het avondeten. Het medicijn wordt dan gelijkmatiger door het lichaam opgenomen.

Hoe lang?
Waarschijnlijk moet u ivabradine langdurig gebruiken. Overleg dit met uw arts.

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

U gebruikt dit medicijn 2 keer per dag: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten tablet dan over.

autorijden?
Dit medicijn kan plotseling optredende lichtvlekken en wazig zien veroorzaken. Vooral de eerste weken tot maanden kunt u hier last van hebben. Rijd geen auto zolang u hier last van heeft. Met name 's nachts kunnen de lichtverschijnselen zeer hinderlijk zijn.

alcohol drinken?
Alcohol kan de duizeligheid versterken. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt.

Als u dit middel gebruikt voor hartfalen: overmatig alcoholgebruik kan klachten als benauwdheid en vocht vasthouden verergeren. In het algemeen heeft u deze klachten niet bij enkele keren per week een glas wijn.

alles eten?

Bij dit medicijn kunt u beter niet te veel grapefruit eten, of grapefruitsap drinken. Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter.

Advies: niet meer dan 2 dagen per week grapefruit (sap) met ten minste 3 dagen ertussen.

• Wilt u grapefruitsap drinken? Drink niet meer dan 2 dagen per week een glas grapefruitsap. En wacht elke keer dat u grapefruitsap heeft gedronken ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruitsap drinkt.
• Wilt u grapefruit eten? Eet niet meer dan 2 dagen per week 1 of 2 grapefruits. En wacht na elke keer dat u grapefruit hebt gegeten ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruit eet.
  Dus: als u op maandag grapefruit eet, wacht dan tot donderdag met het opnieuw eten van grapefruit.

Bent u gewend om veel of vaak grapefruits te eten, of grapefruitsap te drinken? Bespreek dit dan met uw apotheker of arts. Misschien is er een ander medicijn dat u kunt gebruiken dat wel goed samengaat met grapefruit(sap). Voor meer informatie kunt u hier de folder downloaden.

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. De werking of bijwerkingen van deze medicijnen kunnen veranderen. Overleg hierover met uw arts.

Onderstaande medicijnen kunnen de bijwerkingen van ivabradine verergeren.

• De antibiotica claritromycine en erytromycine.
• De antischimmelmiddelen itraconazol, ketoconazol en voriconazol.
• De hartmiddelen verapamil en diltiazem.

Als u een van bovenstaande medicijnen moet gebruiken, overleg dan eerst met uw apotheker of arts.

Onderstaande medicijnen kunnen de werking van ivabradine verminderen. Bespreek dit met uw arts. Uw arts kan de dosering ivabradine aanpassen als dat nodig is. De wisselwerking met ivabradine kan enkele weken duren. Overleg daarom ook met uw arts als u stopt met deze middelen.

• De medicijnen tegen epilepsie carbamazepine, fenytoïne en primidon.
• De medicijnen tegen tuberculose rifabutine en rifampicine.
• Sint-janskruid (hypericum), een kruidenmiddel tegen depressieve klachten. Overleg met uw arts. U kunt het best stoppen met sint-janskruid als u ivabradine gaat gebruiken.

Indien u een van bovenstaande medicijnen moet gebruiken, moet uw arts de werking van ivabradine controleren en eventueel de dosis aanpassen.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET tijdens de zwangerschap of als u zwanger wilt worden. Het kan schadelijk zijn voor de baby. Als u dit medicijn gebruikt en u denkt erover zwanger te worden, overleg dan met uw arts of u een ander medicijn kunt gebruiken.

Borstvoeding
Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Dit medicijn kan in de moedermelk terechtkomen. Het is niet bekend of het schadelijk is voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Gebruikt u medicijnen op recept of die u zonder recept koopt? Wilt u helpen om de kennis over medicijngebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding te vergroten? Meld dan uw ervaring bij pREGnant.

Stop alleen na overleg met uw arts. Als u in een keer stopt kunnen de aanvallen van hartkramp weer terugkomen of kunnen het oedeem en de benauwdheid terugkeren. Mogelijk adviseert uw arts om de dosis geleidelijk te verminderen. Overleg hierover met uw arts.

Ivabradine is sinds 2005 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Procoralan en als het merkloze Ivabradine.

Wilt u meer weten over de prijs en vergoeding van uw medicijn? Lees dan verder in het thema: Medicijnprijzen en vergoedingen.