In het meningokokken-ACWY-vaccin zitten onderdelen van verschillende soorten dode meningokokkenbacteriën, namelijk soorten A, C, W en Y. Het beschermt tegen een infectie met deze bacteriën, zoals sommige vormen van hersenvliesontsteking.
Het wordt gegeven als vaccinatie aan kinderen. Omdat bij kinderen zo'n infectie heel ernstig kan zijn.
Het vaccin kan ook worden gebruikt voor reizigers naar gebieden waar deze typen veel voorkomen (zoals bij reizigers naar Mekka). Deze tekst gaat alleen over het vaccin tegen meningitis type ACWY. Dit vaccin is in mei 2018 opgenomen is in het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen jonger dan 19 jaar.
Er zijn verschillende soorten meningokokkenbacteriën, namelijk types A, C, W en Y. Deze meningokokkenbacteriën kunnen ziektes veroorzaken, zoals hersenvliesontsteking. Deze ziekte kan ernstig zijn. Uw kind kan tegen de meningokokkenbacteriën A, C, W en Y worden gevaccineerd met een injectie.
Dit vaccin zorgt dat uw kind geen hersenvliesontsteking door meningokokken A, C, W en Y krijgt. Hersenvliesontsteking wordt ook wel meningitis of nekkramp genoemd.
Verschijnselen
Verschijnselen van hersenvliesontsteking zijn koorts, spierpijn, koude rillingen, hoofdpijn, misselijkheid, verwardheid, overgevoeligheid voor licht en geluid, lusteloosheid en pijnlijke gewrichten. Vaak ontstaat nekstijfheid, het kind kan de kin dan niet meer op de borst doen.
Kleine baby’s zien er vaak ziek en grauw uit, huilen veel, vooral bij het wisselen van de luier (luierpijn), kreunen, willen niet drinken en zijn moeilijk wakker te krijgen. Ze hebben niet altijd koorts.
In sommige gevallen kunnen kleine huidbloedinkjes ontstaan. Als u hierop duwt met een glas, blijven deze kleine paarsrode vlekjes zichtbaar - ze verbleken niet bij drukken. Dit ontstaat als de bacterie in het bloed terechtkomt en daar gaat groeien. Dit is een heel ernstige situatie, die snelle opname in het ziekenhuis nodig maakt.
Oorzaak
Hersenvliesontsteking is een ontsteking van de vliezen rond de hersenen door bepaalde virussen of bacteriën. Het wordt door verschillende soorten bacteriën veroorzaakt. Zoals Haemophilus influenzae B (Hib), meningokokken groep B en groep C en pneumokokken. Hersenvliesontsteking door meningokokken komt vooral voor bij kinderen onder de vijf jaar. Meningokokken leven in neus en keel. Ze kunnen zich door bijvoorbeeld hoesten of niezen verspreiden van mens tot mens. Ook kunnen ze worden overgegeven door zoenen. Gelukkig wordt maar een klein deel van de besmette kinderen ziek.
Bij sommige kinderen kan een hersenvliesontsteking heel ernstig zijn. Daarom worden kinderen gevaccineerd tegen verschillende soorten meningokokken.
Sinds 1993 worden kinderen ingeënt tegen Hib, sinds 2002 tegen meningokokken C en sinds 2006 ook tegen pneumokokken. Sinds mei 2018 krijgen kinderen een vaccinatie die beschermt tegen meningokokken A, C, W en Y. Meningokokken B komen het meest voor in Nederland, maar daar is nog geen vaccin tegen opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma.
Rijksvaccinatieprogramma
Tegen een infectie met meningokokken kunnen kinderen worden gevaccineerd met een injectie. Het wordt gegeven aan kinderen, omdat zij extra kans op deze ziekte hebben. Daarom worden kinderen op de leeftijd van 14 maanden gevaccineerd in het Rijksvaccinatieprogramma. Het consultatiebureau voert de inenting meestal uit.
Sinds mei 2018 worden ook kinderen die 14 jaar worden tussen mei 2018 en december 2019 via het Rijksvaccinatieprogramma ingeënt met het meningokokken-ACWY-vaccin. De GGD voert de inenting meestal uit. In het jaar dat kinderen 14 jaar worden, krijgen zij een uitnodiging.
Meningokokken-ACWY-vaccin is officieel geregistreerd bij kinderen vanaf 6 weken. Dit betekent dat de fabrikant Meningokokken-ACWY-vaccin bij kinderen uitgebreid heeft onderzocht. Uit het onderzoek van de fabrikant blijkt dat het bij kinderen werkt en veilig is. De overheid heeft goedgekeurd dat het medicijn te krijgen is. En dat kinderen het mogen gebruiken.
Na injectie maakt het lichaam afweerstoffen tegen meningokokkenbacteriën A, C, W en Y. Als uw kind dan in aanraking komt met levende meningokokkenbacteriën, kan zijn lichaam ze goed bestrijden.
De bescherming van de gemaakte afweerstoffen duurt lang. Het is niet precies bekend hoelang dit vaccin beschermt tegen hersenvliesontsteking.
De arts of verpleegkundige geeft de injectie in de spier van de bovenarm. Bij baby's in de spier van een dijbeen.
Kinderen ouder dan 1 jaar hebben aan één injectie genoeg.
In het Rijksvaccinatieprogramma krijgen kinderen op de leeftijd van 14 maanden 1 injectie.
Sinds mei 2018 worden ook kinderen die 14 jaar worden tussen mei 2018 en december 2019 via het Rijksvaccinatieprogramma ingeënt met het meningokokken-ACWY-vaccin. De GGD voert de inenting meestal uit. In het jaar dat kinderen 14 jaar worden, krijgen zij een uitnodiging voor het meningokokken-ACWY-vaccin.
De andere vaccinaties in het Rijksvaccinatieprogramma zijn terug te vinden in het volledige inentingsschema.
Kinderen jonger dan 1 jaar met een extra kans op een infectie met meningokokken, krijgen vaker een injectie met het vaccin.
Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. Deze ontstaan vooral doordat het afweersysteem van uw kind denkt dat er een echte infectie is. De bijwerkingen zijn dus een signaal dat het vaccin werkt.
Bijwerkingen waarvan bekend is dat ze bij kinderen kunnen voorkomen, zijn:
Pijn op de plaats van de injectie, soms met roodheid, zwelling of harde plek onder de huid
Deze bijwerking komt soms voor.
Huilerigheid, prikkelbaarheid, slaperigheid of slapeloosheid, en verminderde eetlust bij kinderen onder de vijf jaar
Dit gaat binnen een paar dagen over. Deze bijwerking komt soms voor.
Koorts en braken
Deze bijwerkingen komen bij zuigelingen en peuters soms voor.
Stokkende ademhaling bij veel te vroeg geboren baby's (na een zwangerschap van 28 weken of minder).
Daarom wordt bij veel te vroeg geboren baby's die een injectie met het vaccin hebben gehad, de ademhaling nog 2 tot 3 dagen gecontroleerd.
Raadpleeg de arts als uw kind veel last heeft van bovengenoemde bijwerkingen of als uw kind andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.
Sommige ouders zijn bang dat vaccinaties kans geven op ernstige ziekte, autisme, of zelfs overlijden. Hier is onderzoek naar gedaan en het blijkt dat deze ziektes niet vaker voorkomen bij gevaccineerde kinderen dan bij kinderen die niet gevaccineerd zijn. Wel heeft een kind dat niet is gevaccineerd een veel grotere kans op blijvende schade of overlijden als het de ziekte krijgt waartegen het vaccin beschermt.
Wilt u meer weten over welke bijwerkingen wel en welke bijwerkingen niet voorkomen na vaccineren? Hier kunt u meer informatie vinden per bijwerking.
Heeft uw kind last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum Lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden.
Meningokokken-ACWY-vaccin is voor kinderen te krijgen in injecties.
Wilt u meer weten over vaccin tegen meningitis type ACWY? Neem contact op met uw apotheker of arts. Of bekijk de film op thuisarts.nl.
Laatst bijgewerkt op 03-07-2020
Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Voor het opstellen van deze teksten is gebruik gemaakt van het Kinderformularium van het NKFK en andere wetenschappelijke bronnen. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
Vond u deze informatie nuttig?
Bedankt voor uw keuze!
