Stoppen met roken

Stoppen met roken verbetert de gezondheid. Zo krijgt u meer lucht, een betere conditie, en werken het hart en de vaten beter. Verder is er minder kans op ziektes, zoals longkanker en hart- en vaatziekten. Ook voor uw omgeving is stoppen met roken een goede keuze. Als andere mensen de rook van uw sigaret inademen, heeft dit ook invloed op hun gezondheid.

In sommige gevallen is het extra belangrijk om te stoppen met roken. Vertel aan uw arts en apotheker dat u wilt stoppen met roken. Zij kunnen u advies geven en eventueel uw medicijnen aanpassen.

U heeft astma of COPD

Bij astma en COPD is er sprake van luchtwegklachten. Roken kan deze luchtwegklachten veroorzaken en verergeren. Door te stoppen met roken kunnen de klachten afnemen.

Gebruikt u het middel theofylline en rookt u? Dan is het heel belangrijk om uw arts en apotheker in te lichten als u stopt of mindert met roken. Roken vermindert de werking van theofylline. Als u stopt met roken, werkt de theofylline dus juist sterker. Hierdoor kunt u bijwerkingen krijgen of kunnen bijwerkingen erger worden.

U heeft diabetes mellitus (suikerziekte)

Stoppen met roken kan een gunstig effect hebben op de ernst van diabetes mellitus (suikerziekte). Zo heeft u minder kans op complicaties, zoals minder goed kunnen zien en een minder goede werking van de nieren.

Heeft u diabetes en gebruikt u insuline? Bespreek dan uw plannen om te stoppen of minderen met roken met uw arts en apotheker. Rokers hebben namelijk meer insuline nodig dan niet-rokers. Als u stopt of mindert met roken, heeft u minder insuline nodig.

U hebt een hart- of vaatziekte, hoge bloeddruk of hoog cholesterol

Stoppen met roken vermindert het risico op deze aandoeningen of vermindert de ernst van deze aandoeningen.

Gebruikt u bètablokkers (bijvoorbeeld metoprolol) of flecaïnide en wilt u stoppen met roken? Bespreek dit dan met uw arts en apotheker. Als u rookt kunnen deze medicijnen minder effect hebben. Misschien kan de dosis dus omlaag als u stopt met roken.

Gebruikt u nicotinepleisters of nicotinekauwgum en heeft u kort geleden een hartinfarct of een beroerte heeft gehad? Deze middelen zijn dan niet veilig om zonder begeleiding gebruiken. Hetzelfde geldt bij angina pectoris (pijn op de borst) of ernstige hartritmestoornissen. Vraag in deze gevallen uw huisarts om begeleiding bij het stoppen met roken.

U bent zwanger of wilt zwanger worden

Roken tijdens de zwangerschap  kan nadelige gevolgen hebben voor uw baby. Zo is de kans groter dat uw kindje te vroeg wordt geboren, een te laag geboortegewicht heeft of overlijdt vlak voor of na de geboorte. Ook de kans op wiegendood neemt toe bij kinderen van rokende moeders.

Vraag ook aan uw partner om te stoppen met roken als u zwanger bent. Meeroken is net als roken slecht voor u en voor uw baby.

U heeft een jong kind

Ook na de zwangerschap en bevalling is het belangrijk dat u en uw partner niet roken. Het inademen van rook is voor kinderen nog schadelijker dan voor volwassenen. Jonge kinderen van rokende ouders hebben vaker middenoorontstekingen en problemen met hun luchtwegen.

U bent vrouw, boven de 35 jaar en gebruikt hormonale anticonceptie

Roken verhoogt de kans op een hartinfarct, een beroerte en trombose. Als u ook ‘de pil’ gebruikt, wordt deze kans nog groter. Andere vormen van anticonceptie met hormonen, zoals de anticonceptiering of -pleister en het hormoonafscheidend spiraaltje of staafje door vrouwen die ouder zijn dan 35 jaar vergroten dit risico waarschijnlijk ook. Als u ouder dan 35 jaar bent, kunt u dus beter stoppen met roken. Als dit niet lukt, is het beter om over te stappen op anticonceptiemiddelen zonder hormonen, zoals condooms of het koperspiraaltje. 

Er zijn verschillende methoden om te stoppen met roken. Nicotinevervangers zoals nicotinepleisters of nicotinekauwgum kunnen helpen. Vaak is stoppen gemakkelijker als u daarnaast begeleiding krijgt van de huisarts of de GGD.

Verslaving

Stoppen met roken kan lastig zijn. U bent immers verslaafd aan de nicotine. Het is goed om te weten dat verslaving twee kanten heeft: een lichamelijke en een geestelijke kant. 

• Het lichaam is verslaafd aan de nicotine in de sigaretten. Als u een tijdje niet rookt, gaat u zich onprettig voelen. U bent bijvoorbeeld prikkelbaar en rusteloos. Deze klachten stoppen meestal na een paar weken. Als de klachten te heftig zijn, kunnen medicijnen uitkomst bieden.
• De geestelijke kant heeft te maken met de gewenning aan het roken. Vooral in het begin kan het lastig zijn om niet te roken in situaties waarin u dat gewend was, zoals bij de koffie, op een feestje of bij stress. Deze drang om te roken kan langer aanhouden. Begeleiding en coaching kunnen u helpen om hiermee om te gaan.

Medicijnen

Medicijnen kunnen u helpen om de klachten na stoppen te verlichten. Er zijn twee opties: nicotinevervangers en andere medicijnen. Lees hier meer over onder het kopje ‘Medicijnen bij stoppen met roken’.

Begeleiding en coaching

Begeleiding in de vorm van een stoppen-met-rokenprogramma kan veel steun bieden. Er zijn verschillende vormen van begeleiding. 

• Telefonische coaching
  Een coach belt u op afgesproken tijdstippen op om advies te geven en u te ondersteunen.
• Persoonlijke coaching
  U heeft minimaal vier ontmoetingen met een coach. Dit kan uw huisarts zijn, maar ook uw apotheker, uw praktijkondersteuner, een verpleegkundige of een psycholoog. 
• Groepstraining
  Een training van enkele weken waarin u onder begeleiding van een deskundige tegelijk met andere mensen stopt. Het voordeel is dat u elkaar kunt ondersteunen. 
• Er zijn veel andere methoden waarvan de effectiviteit niet is bewezen. Deze vallen buiten de deskundigheid van de apotheker en van deze website. 

Kijk voor de adressen van organisaties die erkende begeleiding aanbieden op de website van het Kwaliteitsregister Stoppen met Roken.

Vergoeding

Methoden om te stoppen met roken worden soms vergoed door de zorgverzekeraar. Neem voor details contact op met uw zorgverzekeraar.

U kunt altijd bij uw apotheker terecht met vragen of voor advies. Hij kan antwoord geven op vragen zoals:

• Kies ik voor nicotinevervangers en in welke vorm?
• Heeft stoppen met roken effect op de medicijnen die ik gebruik? Moet de dosering bijvoorbeeld omhoog of omlaag?
• Kan ik nicotinetherapie combineren met mijn medicijnen?

Maak een afspraak bij uw apotheek of loop gewoon even binnen. 

Medicijnen kunnen helpen om klachten na stoppen te onderdrukken of de zin in een sigaret weg te nemen. Meestal worden medicijnen gecombineerd met een begeleidingstraject. Er zijn twee soorten medicijnen die kunnen helpen bij het stoppen met roken: nicotinevervangers en medicijnen op recept.

Nicotinevervangers

Nicotinevervangers onderdrukken klachten na stoppen zoals humeurigheid, ongeduldigheid, prikkelbaarheid, rusteloosheid, slapeloosheid, angst, slechte concentratie, koude rillingen, tintelingen aan handen en voeten, een tragere hartslag, toegenomen eetlust en gewichtstoename. U kunt nicotinevervangers kopen bij de apotheek of de drogist. Een recept is niet nodig.

Soms vergoedt uw zorgverzekeraar de nicotinevervangers en heeft u wel een recept nodig. Informeer bij uw zorgverzekeraar en/of bij uw arts of u voor vergoeding in aanmerking komt.

Goed om te weten over nicotinevervangers:

• Er bestaan verschillende vormen: pleisters, kauwgom, tabletten om op te zuigen, tabletten voor onder de tong, mondspray en inhalatievloeistof. Overleg met uw apotheker welke vorm voor u geschikt is en hoe u deze gebruikt. 
• In sommige gevallen mag u geen nicotinevervangers gebruiken. Bijvoorbeeld als u zwanger bent, borstvoeding geeft of een hart- en vaatziekte heeft (gehad). Maar juist dan is stoppen met roken erg belangrijk. Overleg daarom met uw huisarts over begeleiding bij het stoppen met roken. 
• Voordat u begint met nicotinevervangers moet u eerst stoppen met roken. Als u blijft roken en tegelijkertijd nicotinevervangers gebruikt, krijgt u te veel nicotine binnen. Dit kan zorgen voor bijwerkingen en ernstige hartproblemen. 

Lees meer over de werking, de bijwerkingen en het gebruik van nicotinevervangers bij ‘Nicotine’ onder het kopje ‘Medicijnen’ op deze website.

Andere medicijnen

Ook andere medicijnen kunnen u helpen bij het stoppen met roken. Dit kan bijvoorbeeld door de trek in een sigaret weg te nemen of het lekkere gevoel tijdens het roken te verminderen. Deze medicijnen kunnen worden voorgeschreven door een huisarts of specialist en worden vaak gebruikt in combinatie met een begeleidingstraject. Deze middelen zijn niet altijd veilig te combineren met de medicijnen die u al gebruikt. Uw apotheker controleert dit voordat u deze medicijnen krijgt.

Er zijn drie medicijnen geschikt hiervoor: bupropion (Zyban), nortriptyline (Nortrilen) en varenicline (Champix). 

Goed om te weten over bupropion (Zyban)

• Bupropion vermindert de klachten na stoppen met roken en de behoefte om te roken.
• Bupropion mag niet worden gebruikt door vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven. 
• Bupropion vermindert het reactievermogen. Uw apotheker zal u voorlichten over het medicijn en het effect op de rijvaardigheid.
• Als u bupropion gebruikt, kunt u beter geen of heel weinig alcohol drinken.
• Kijk voor meer informatie over bupropion onder ‘Medicijnen’ op deze website.

Goed om te weten over nortriptyline (Nortrilen)

• Nortriptyline is een medicijn tegen depressie dat ook wordt gebruikt bij het stoppen met roken.
• Nortriptyline vermindert het reactievermogen. Uw apotheker zal u voorlichten over het medicijn en het effect op de rijvaardigheid.
• Als u nortriptyline gebruikt kunt u beter geen of heel beperkt alcohol drinken.
• Kijk voor meer informatie over nortriptyline onder ‘Medicijnen’ op deze website. 

Goed om te weten over varenicline (Champix)

• Varenicline vermindert de gevoeligheid van de hersenen voor nicotine. Hierdoor neemt de behoefte om te roken af en smaken sigaretten niet meer zo goed. 
• Varenicline vermindert het reactievermogen. Uw apotheker zal u voorlichten over het medicijn en het effect op de rijvaardigheid.
• Kijk voor meer informatie over varenicline onder ‘Medicijnen’ op deze website.

Ik ga stoppen met roken. Is het verstandig om dit ter sprake te brengen in de apotheek?
Dit is zeker een goed idee. Uw apotheker kan u deskundig advies geven over het stoppen met roken en kan u begeleiden als u medicijnen gebruikt. Wel of niet roken kan namelijk invloed hebben op het effect van medicijnen. Voorbeelden hiervan zijn medicijnen tegen diabetes, astma of COPD of hartritmestoornissen. Het kan zo zijn dat de dosering na het stoppen met roken moeten worden aangepast.

Zijn nicotinevervangers werkelijk medicijnen?
Ja, nicotinevervangers zijn werkelijk medicijnen. Net als elk medicijn, kan ook een nicotinevervanger bijwerkingen hebben. Lees daarom voor gebruik altijd de bijsluiter. Uw apotheker kan u vertellen of een nicotinevervanger samen mag met uw andere medicijnen of bij bepaalde aandoeningen. Wilt u stoppen met roken, vraag dan om advies in uw apotheek.

Waarom mislukt het stoppen met roken toch vaak als iemand nicotinevervangers gebruikt?
Bij roken is er sprake van een verslaving. Na stoppen met roken moet u hier lichamelijk en geestelijk aan wennen. Geestelijke afhankelijkheid kan na het stoppen met roken nog altijd een rol spelen. De behoefte om te roken in bepaalde situaties blijft bestaan, bijvoorbeeld bij de koffie of in gezelschap. Veel mensen vinden het moeilijk deze gewoonte af te leren. Nicotinevervangers hebben alleen nut bij stoppen met roken als ze lang genoeg worden gebruikt en als u het gebruik langzaam vermindert. Wilt u stoppen met roken, vraag dan om advies in uw apotheek.

Ik gebruik een middel tegen depressie en ik wil graag stoppen met roken. Kan ik bupropion of nortriptyline gebruiken?
Bupropion en nortriptyline zijn medicijnen tegen depressie die ook helpen bij stoppen met roken. Twee antidepressiva naast elkaar gebruiken is meestal niet nodig. Daarbij komt dat de combinatie van bupropion/nortriptyline en andere medicijnen tegen depressie kan leiden tot meer bijwerkingen. Zo kan de combinatie van medicijnen het reactievermogen verder verminderen. Het is dus niet altijd verstandig deze twee middelen samen te gebruiken. Overleg dit met uw arts of apotheker. Mogelijk kunt u beter op een andere manier stoppen met roken.

www.rokeninfo.nl en www.ikstopnu.nl
Websites van het Trimbos-instituut waarop veel informatie staat over roken en methoden om te stoppen. Wie informatie of advies wil over stoppen kan bellen met de informatielijn: 0800 19 95. Op deze sites vindt u ook informatie over de wetgeving rondom roken.

www.hartstichting.nl
Op de site van de Nederlandse Hartstichting vindt u onder ‘Gezond leven’ informatie over de schadelijke effecten van roken op uw hart en bloedvaten.

www.longfonds.nl
De site van het Longfonds biedt veel informatie over astma en COPD.

www.rookvrijookjij.nl
Op deze site vindt u informatie over roken en verschillende methoden om te stoppen.

www.luchtsignaal.nl
Hier vindt u informatie over telefonische coaching en groepstrainingen.

www.kwaliteitsregisterstopmetroken.nl
Op deze site vindt u informatie over telefonische coaching, groepstrainingen en persoonlijke coaching. Hier vindt u ook de adressen en contactgegevens van erkende hulpverleners bij u in de buurt.

www.stoptober.nl
Tijdens dit jaarlijkse initiatief stoppen duizenden Nederlanders in oktober gezamenlijk 28 dagen met roken. Met een app en diverse social media-kanalen motiveren de deelnemers elkaar om het vol te houden.