Wat is bipolaire stoornis?
Bij een bipolaire stoornis heeft u periodes met heel verschillende stemmingen: manische periodes en depressieve periodes (artsen noemen dit episodes):
- Tijdens een manische periode bent u heel energiek en druk. U heeft het gevoel dat u alles kunt. Of u wordt heel snel boos. Dit kan tot grote problemen leiden.
- Tijdens een depressie voelt u zich juist heel somber en onzeker. U heeft weinig energie en gewone dingen kosten grote moeite. U denkt dat u niets waard bent.
- Vaak komt meteen na een manische periode een depressieve periode.
- Na een manische of depressieve periode wordt uw stemming weer langere tijd normaal.
Een bipolaire stoornis begint vaak tussen het 15e en 30e levensjaar, maar kan ook op latere leeftijd beginnen.
Een andere naam voor bipolaire stoornis is manisch-depressieve stoornis.
De oorzaak van een bipolaire stoornis is niet bekend. Meestal zorgen verschillende omstandigheden samen ervoor dat u een bipolaire stoornis krijgt:
- U kunt erfelijke aanleg hebben voor een bipolaire stoornis. Hoe iemand het precies van zijn ouders erft, is nog niet bekend. U kunt het dus niet laten testen met bijvoorbeeld DNA-onderzoek.
- Spannende of stressvolle situaties kunnen ervoor zorgen dat u een depressie of manie krijgt. Maar dat gebeurt alleen als u daar gevoelig voor bent.
Hoe herken ik bipolaire stoornis?
Bij een bipolaire stoornis heeft u manische periodes en depressieve periodes. Tussendoor zijn er periodes waarin u zich normaal voelt. Verschijnselen van een manie
- U bent veel actiever en opgewekter dan u gewend bent.
- U wordt snel boos als iets niet gaat zoals u het wilt.
- U bent overdreven optimistisch.
- U voelt zich belangrijk en heeft veel zelfvertrouwen.
- U voelt zich lichamelijk heel goed en sterk.
- U heeft nauwelijks behoefte aan slaap.
- U praat meer en sneller dan u normaal doet.
- U heeft voortdurend allerlei gedachten die u niet kunt stoppen.
- U bent makkelijker afgeleid dan normaal en wilt duizend dingen tegelijk doen.
- U doet dingen en neemt besluiten zonder daar eerst goed over na te denken. U neemt grote risico’s: u geeft bijvoorbeeld veel geld uit. Daardoor kunt u in de problemen komen.
- Tijdens een manie kunt u ook dingen zien of horen die er niet zijn (hallucinaties) of dingen denken die niet kloppen (wanen). U heeft dan een manische psychose.
Het kan zijn dat u niet merkt dat u in een manische periode zit. U voelt zich dan namelijk juist heel goed. De mensen die u goed kennen merken meestal wel dat u manisch bent. Door uw gedrag kunt u problemen krijgen op uw werk, uw opleiding, bij het omgaan met andere mensen en in relaties. Een manische periode duurt vaak weken tot soms maanden.
Hypomanie U kunt ook een lichte vorm van een manie hebben. Dit heet een hypomanie. De verschijnselen zijn hetzelfde, maar minder hevig. Ze zorgen niet echt voor problemen en duren meestal korter.
Verschijnselen van een depressie
- U voelt zich somber.
- U bent moe en heeft geen energie
- U denkt dat u niets waard bent.
- U voelt zich onzeker en kunt geen beslissingen nemen.
- U heeft geen belangstelling meer voor anderen, voor werk of hobby’s.
- U kunt zich moeilijk concentreren. U vergeet dingen.
- U heeft lichamelijke klachten, zoals pijn of verstopping.
- U heeft minder eetlust en slaapproblemen.
- U denkt aan de dood of zelfs aan zelfmoord om van de depressie af te zijn.
Een depressieve periode duurt meestal weken tot soms maanden.
Kijk voor meer informatie over Bipolaire stoornis op www.thuisarts.nlWat kan de apotheker voor mij doen?
Algemeen
Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.
- Receptcontrole
De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.
- Overzicht van uw medicijnen
Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.
- Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners
Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.
- Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen
Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.
- Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen
De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.
- Persoonlijk gesprek over uw medicijnen
Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.
- Medicatiebeoordeling
Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.
- Zelfzorg
Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.
- Bezorgservice
Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.
Disclaimer
De informatie over bovenstaande aandoening is geschreven door het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). De onderdelen over de medicijnen die bij de aandoening kunnen worden gebruikt en over wat de apotheker voor u kan doen, zijn geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, zijn het NHG en de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
