Psoriasis is een ziekte van je huid. Je huid maakt te snel nieuwe cellen. Daardoor zijn de cellen niet goed. Ze gaan dood en blijven in je huid zitten. Zo krijg je dikke plekken met schilfers.
Ook kun je ontstekingen in of rond je gewrichten krijgen. En je nagels kunnen er anders uitzien.
Je kunt psoriasis op elke leeftijd krijgen. Maar vooral volwassenen krijgen de ziekte. Ongeveer 8 van de 1000 mensen heeft psoriasis.
Psoriasis is niet besmettelijk. Je kunt de ziekte niet van een ander krijgen. Of aan een ander geven. Het is veilig om iemand met psoriasis aan te raken.
Het is niet duidelijk waardoor psoriasis komt. Dit weten we wel:
Psoriasis kan erfelijk zijn:
De plekken kunnen beginnen of erger worden door 1 of meer van deze dingen:
Deze klachten kun je bij psoriasis hebben:
Huid met dikke plekken met schilfersDe plekken kunnen overal op je lichaam zitten:
Huid met alleen ronde kleine plekjes
Je kunt zelf een aantal dingen doen om de psoriasis niet erger te maken.
Schrijf op wanneer je meer en minder klachten hebt. Dan herken je misschien welke dingen de psoriasis erger of beter maken.
Je leest meer bij de adviezen om goed met psoriasis om te gaan.
Kijk voor meer informatie over Psoriasis op www.thuisarts.nlBel de arts van wie je de behandeling krijgt in deze situaties:
De apotheker let er vaak al op of u een basiszalf krijgt. Een basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. Een basiszalf is bij psoriasis belangrijk. Deze zalf zorgt ervoor dat uw huid niet uitdroogt. Een droge huid kan psoriasis erger maken. Ook kunt u door een droge huid sneller last krijgen van jeuk. Heeft u geen basiszalf? Vraag er dan naar in uw apotheek.
De apotheker kan u helpen om een basiszalf te kiezen. U kunt verschillende soorten basiszalf uitproberen. Zo kunt u kijken welke basiszalf het fijnste voor u is. Misschien wilt u wisselen van basiszalf. Bijvoorbeeld een basiszalf met meer vet in de winter, omdat uw huid dan droger kan zijn. U kunt altijd advies vragen in de apotheek.
Gebruikt u naast een basiszalf ook een corticosteroïde op de huid? Het gebruik van verschillende zalven bij psoriasis kan lastig zijn. Bijvoorbeeld hoeveel en in welke volgorde u het beste uw zalven kunt smeren. De apotheker kan u helpen. Bijvoorbeeld door een smeer schema voor u te maken. Vraag ernaar in de apotheek.
Meer informatie over het juiste gebruik en de juiste hoeveelheid vindt u op Corticosteroïden op de huid gebruiken.
Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.
De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.
Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.
Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.
Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.
De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.
Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.
Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.
Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.
Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.
Basiszalf
Basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. Basiszalf houdt de huid soepel. Het zorgt ervoor dat de huid niet verder uitdroogt. Klachten als jeuk en schilfering verminderen. Er ontstaan minder snel nieuwe plekken met psoriasis. Voorbeelden zijn lanette crème, lanette smeersel, vaseline cetomacrogol crème en koelzalf.
Corticosteroïden op de huid
Corticosteroïden op de huid remmen de ontstekingen. Ze verminderen schilfering en jeuk. Ze zorgen voor minder zwelling doordat het de bloedvaten vernauwt. Hierdoor verergert psoriasis minder snel. De branderige plekken en de roodheid worden minder. De huid kan zich herstellen, wordt soepeler en zal er beter gaan uitzien.
Corticosteroïden op de huid zijn ingedeeld naar sterkte.
Salicylzuur
Salicylzuur verweekt de verdikkingen en schilfers los waardoor deze sneller kunnen verdwijnen. Door de verweking van de bovenste laag, hoornlaag, van de huid, wordt de huid bovendien weer soepel zodat kloven kunnen dichttrekken en de huid kan genezen. Salicylzuur wordt toegepast in een crème, gel of zalf. Ook wordt salicylzuur soms in combinatie met corticosteroïden op de huid gebruikt. Het zorgt dan voor een betere opname van de corticosteroïde in de huid, waardoor het beter kan werken.
Ureum
Ureum bevordert opname van water door de huid. Dit water zorgt voor een verweking van de bovenste huidlaag, waardoor schilfers sneller verdwijnen. Ook wordt ureum soms in combinatie met corticosteroïden op de huid gebruikt. Het zorgt dan voor een betere opname van de corticosteroïde in de huid, waardoor het beter kan werken.
Vitamine D
Vitamine D remt de groei van de huidcellen af, waardoor de cellen beter kunnen uitrijpen en overmatige schilfering van de huid wordt tegengegaan. De huid zich kan hierdoor herstellen. Voorbeelden zijn calcitriol op de huid en calcipotriol, eventueel met betamethason op de huid.
Ditranol
Ditranol remt de groei van de huidcellen af, waardoor de cellen beter kunnen uitrijpen en overmatige schilfering van de huid wordt tegengegaan. De huid zich kan hierdoor herstellen.
Medicijnen tegen afweerreacties, op de huid
Deze groep medicijnen worden ook wel immunosuppressiva of afweeronderdrukkende middelen genoemd. Ze verminderen de afweerreactie van het lichaam tegen eigen huidcellen. Ze remmen bovendien de ontstekingen. De klachten verminderen hierdoor. Ze worden gebruikt wanneer andere medicijnen op de huid niet voldoende helpen. Voorbeelden zijn pimecrolimus en tacrolimus.
Teren
Teren remmen ontstekingen, bevorderen een normale groei van de huid, stillen de jeuk, werken licht ontsmettend en verminderen zwelling doordat het de bloedvaten vernauwt. Hierdoor kan de huid zich herstellen en heeft u minder neiging tot krabben. Het wordt gebruikt wanneer huidpreparaten met corticosteroïden onvoldoende effect hebben. Voorbeeld is koolteer.
Retinoïden
Retinoïden beïnvloeden de groei en de rijping van huidcellen. Hierdoor zal de schilfering afnemen en de huid zich herstellen. Retinoïden worden gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen. Voorbeeld is acitretine.
Methoxsaleen
Methoxsaleen wordt gebruikt in combinatie met ultraviolet A licht (PUVA-behandeling). Onder invloed van dit licht bindt methoxsaleen aan het DNA in de huidcellen, waardoor de huidcellen zich niet meer kunnen vermeerderen. Het licht remt bovendien de ontstekingen. De schilfering van de huid wordt door deze behandeling minder en de huid kan zich herstellen.
Medicijnen tegen afweerreacties, om in te nemen of als injectie
Deze groep medicijnen worden ook wel immunosuppresiva of afweeronderdrukkende middelen genoemd. Ze verminderen de afweerreactie van het lichaam tegen eigen huidcellen. Ze remmen bovendien de ontstekingen. De klachten verminderen hierdoor. Ze worden gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen. Voorbeelden zijn abatacept, adalimumab, bimekizumab, ciclosporine, etanercept, guselkumab, infliximab, leflunomide, risankizumab, secukinumab, tofacitinib, upadacitinib en ustekinumab.
Methotrexaat
Methotrexaat remt ontstekingsreacties bij psoriasis. Hoe deze werking precies tot stand komt, is nog niet bekend. Maar methotrexaat werkt in veel gevallen goed tegen de verschijnselen van psoriasis. Methotrexaat wordt gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen.
Apremilast
Apremilast remt ontstekingen die ontstaan door een te actief afweersysteem. Hierdoor nemen de klachten van psoriasis af. Het wordt ook gebruikt bij ontstoken gewrichten door psoriasis (artritis psoriatica).
Laatst bijgewerkt KNMP: 16-06-2025
Laatst bijgewerkt NHG: 19-12-2023
Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.
