Klachten & ZiektesPsoriasis

Psoriasis

Klachten & ZiektesPsoriasis

Psoriasis

Wat is psoriasis?Hoe herken ik psoriasis?Kan ik er zelf iets tegen doen?Wat kan de apotheker voor mij doen?Welke medicijnen worden gebruikt bij psoriasis?
  • Psoriasis is een huidziekte. Het maken van nieuwe huidcellen gaat te snel. De nieuwe huidcellen worden daardoor niet goed gemaakt. Ze gaan dood en stapelen zich op. De huid wordt op die plekken hard en er komen schilfers.

    U kunt ook ontstekingen in uw gewrichten krijgen. En uw nagels kunnen er anders uit gaan zien.

    Psoriasis is niet besmettelijk. Iemand aanraken met psoriasis kan dus geen kwaad.

    U kunt het op elke leeftijd krijgen, maar het komt vooral voor bij volwassenen. Van de 1000 mensen hebben er ongeveer 8 psoriasis.

    Waardoor psoriasis precies komt is niet bekend. Wat we wel weten:

    • Er is een ontsteking waardoor uw huid sneller hard wordt (verhoornt). 
    • Het kan erfelijk zijn.
      • Van de 100 mensen die 1 ouder met psoriasis hebben, krijgen er 10 mensen het zelf ook.
      • Van de 100 mensen die 2 ouders met psoriasis hebben, krijgen er 50 mensen het zelf ook.
    • Het is niet besmettelijk.
    • Het komt vaker voor bij mensen die roken of regelmatig alcohol drinken. Het is niet duidelijk of de psoriasis beter wordt als ze daarmee stoppen.

    De plekken kunnen beginnen of erger worden door 1 of meer van deze dingen:

    • kapotte huid, zoals een snijwond of schaafwond
    • stress
    • een ontsteking in uw lichaam
    • sommige medicijnen
      Bijvoorbeeld lithium, medicijnen tegen hoge bloeddruk, malariapillen en pijnstillers zoals ibuprofen en diclofenac.
    • zonlicht
      Bij sommige mensen wordt psoriasis erger door de zon. Maar meestal worden de plekken juist beter door de zon.
    Kijk voor meer informatie over psoriasis op www.thuisarts.nl
    • Huid
      • U heeft plekken met schilfers op uw huid.
      • Bij een lichte huid zijn de plekken rood. Bij een getinte of donkere huid meestal niet.
      • De schilfers zijn wit of zilvergrijs. Ze laten makkelijk los.
      • De plekken jeuken, vooral als u ze net heeft.
      • De plekken kunnen overal op uw lichaam zitten.
        • Vaak zitten ze op de elleboog en knie, op het hoofd (tussen de haren) of onder op de rug.
        • Soms zitten de plekken in lichaamsplooien. Bijvoorbeeld in de liezen, oksels, bilspleet of onder de borsten.
        • De plekken zitten bijna nooit in het gezicht.
      • De plekken kunnen een paar weken blijven. Soms blijven ze uw hele leven.
      • Als de plekken verdwijnen, blijft de huid daar soms even een andere kleur: lichter of donkerder.
      • Soms zijn er alleen ronde vlekjes (kleiner dan 1 centimeter). Vooral op de borst, buik, rug, bovenarmen en bovenbenen. Dit heet psoriasis guttata. Het komt vooral voor bij kinderen en jongeren.
      Andere klachten
      • Uw nagels kunnen er anders uit zien.
        • Uw nagels kunnen dik of brokkelig worden. Of er zitten bijvoorbeeld witte vlekken of kleine deukjes in.
      • U kunt ontstekingen in uw gewrichten krijgen.
        • Zo'n ontsteking zit meestal in de vingers, tenen of knieën. Vaak maar aan 1 kant.
        • Het gewricht is warm en dik. Het kan rood en stijf zijn. U kunt het niet goed bewegen.
      Kijk voor meer informatie over psoriasis op www.thuisarts.nl
      • Probeer geen dingen te doen die psoriasis erger kunnen maken:

        • Probeer te voorkomen dat uw huid kapot gaat, bijvoorbeeld door schaven of stoten.
        • Krab niet. Houd uw nagels kort.
        • Zorg dat uw huid niet uitdroogt. Ga niet te vaak, te lang of te heet douchen of in bad. 
        • Gebruik weinig of geen zeep, shampoo of badschuim. 
        • Als u rookt: probeer te stoppen en kijk of u minder klachten krijgt.
        • Als u regelmatig alcohol drinkt: stop een tijdje en kijk of u minder klachten krijgt.
        • Zonlicht kan helpen. Maar laat uw huid niet verbranden.
          Ga niet meteen lang in de zon liggen, maar steeds iets langer.
          Het is niet duidelijk of zonlicht en zeewater samen beter helpen dan alleen zonlicht.

        Schrijf op wanneer u meer en minder klachten heeft. Dan herkent u misschien welke dingen bij u invloed hebben op de psoriasis.

        Erover praten kan helpen

        Veel mensen met psoriasis schamen zich. Ze willen niet dat mensen hun plekken zien. Daardoor gaan ze bijvoorbeeld liever niet meer sporten, zwemmen of naar de kapper.

        Misschien bent u ook onzeker, angstig of somber door de psoriasis. Praat erover. Bijvoorbeeld met uw huisarts, de praktijkondersteuner of een psycholoog. Zij kunnen helpen om goed met uw ziekte om te gaan.

        Kijk voor meer informatie over psoriasis op www.thuisarts.nl
            • Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

              • Receptcontrole

              De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

              • Overzicht van uw medicijnen

              Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

              • Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

              Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

              • Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

              Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

              • Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

              De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

              • Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

              Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

              • Medicatiebeoordeling

              Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

              • Zelfzorg

              Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

              • Bezorgservice

              Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

            • Verzachtende en beschermende crèmes en zalven
              De verzachtende en beschermende crèmes en zalven bevatten geen werkzame bestanddelen en houden de huid soepel en voorkomen verdere uitdroging van de huid. Klachten als jeuk en schilfering verminderen. U kunt deze crèmes en zalven zo vaak aanbrengen als u wilt, meestal naast het gebruik van crèmes met een geneesmiddel erin.

              Bijnierschorshormonen op de huid
              Bijnierschorshormonen, ofwel corticosteroïden, op de huid, remmen de ontstekingen, verminderen schilfering, stillen de jeuk en verminderen de zwelling doordat het de bloedvaten vernauwt. Hierdoor verergert psoriasis minder snel, verminderen de branderige plekken en de roodheid zal afnemen. De huid kan zich herstellen, wordt soepeler en zal er beter gaan uitzien.

              Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte.

              • Vrij sterk werkzame bijnierschorshormonen. Voorbeeld is betamethason.
              • Sterk werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven als de vrij sterk werkzame bijnierschorshormonen onvoldoende werken. Voorbeelden zijn desoximetason, fluticason en mometason.
              • Zeer sterk werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven wanneer andere bijnierschorshormonen onvoldoende werken. Voorbeeld is clobetasol.

              Salicylzuur
              Salicylzuur verweekt de verdikkingen en schilfers los waardoor deze sneller kunnen verdwijnen. Door de verweking van de bovenste laag, hoornlaag, van de huid, wordt de huid bovendien weer soepel zodat kloven kunnen dichttrekken en de huid kan genezen. Salicylzuur wordt toegepast in een crème, gel of zalf. Tevens wordt salicylzuur soms in combinatie met bijnierschorshormonen gebruikt. Het zorgt dan voor een betere opname van het bijnierschorshormoon in de huid, waardoor het beter kan werken.

              Ureum
              Ureum bevordert opname van water door de huid. Dit water zorgt voor een verweking van de bovenste huidlaag, waardoor schilfers sneller verdwijnen. Tevens wordt ureum soms in combinatie met bijnierschorshormonen gebruikt. Het zorgt dan voor een betere opname van het bijnierschorshormoon in de huid, waardoor het beter kan werken.

              Vitamine D
              Vitamine D remt de groei van de huidcellen af, waardoor de cellen beter kunnen uitrijpen en overmatige schilfering van de huid wordt tegengegaan. De huid zich kan hierdoor herstellen. Voorbeelden zijn calcitriol op de huid en calcipotriol eventueel met betamethason op de huid.

              Ditranol
              Ditranol remt de groei van de huidcellen af, waardoor de cellen beter kunnen uitrijpen en overmatige schilfering van de huid wordt tegengegaan. De huid zich kan hierdoor herstellen.

              Medicijnen tegen afweerreacties, op de huid
              Deze groep medicijnen worden ook wel immunosuppressiva of afweeronderdrukkende middelen genoemd. Ze verminderen de afweerreactie van het lichaam tegen eigen huidcellen. Ze remmen bovendien de ontstekingen. De klachten verminderen hierdoor. Ze worden gebruikt wanneer andere medicijnen op de huid niet voldoende helpen. Voorbeelden zijn pimecrolimus en tacrolimus.

              Teren
              Teren remmen ontstekingen, bevorderen een normale groei van de huid, stillen de jeuk, werken licht ontsmettend en verminderen zwelling doordat het de bloedvaten vernauwt. Hierdoor kan de huid zich herstellen en heeft u minder neiging tot krabben. Het wordt gebruikt wanneer huidpreparaten met bijnierschorshormonen onvoldoende effect hebben. Voorbeeld is koolteer.

              Retinoïden
              Retinoïden beïnvloeden de groei en de rijping van huidcellen. Hierdoor zal de schilfering afnemen en de huid zich herstellen. Retinoïden worden gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen. Voorbeeld is acitretine.

              Methoxsaleen
              Methoxsaleen wordt gebruikt in combinatie met ultraviolet A licht (PUVA-behandeling). Onder invloed van dit licht bindt methoxsaleen aan het DNA in de huidcellen, waardoor de huidcellen zich niet meer kunnen vermeerderen. Het licht remt bovendien de ontstekingen. De schilfering van de huid wordt door deze behandeling minder en de huid kan zich herstellen.

              Medicijnen tegen afweerreacties, om in te nemen of als injectie
              Deze groep medicijnen worden ook wel immunosuppresiva of afweeronderdrukkende middelen genoemd. Ze verminderen de afweerreactie van het lichaam tegen eigen huidcellen. Ze remmen bovendien de ontstekingen. De klachten verminderen hierdoor. Ze worden gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen. Voorbeelden zijn abatacept, adalimumab, bimekizumab, ciclosporine, etanercept, guselkumab, infliximab, leflunomide, risankizumab, secukinumab, tofacitinib, upadacitinib en ustekinumab.

              Methotrexaat
              Methotrexaat remt ontstekingsreacties bij psoriasis. Hoe deze werking precies tot stand komt, is nog niet bekend. Maar methotrexaat werkt in veel gevallen goed tegen de verschijnselen van psoriasis.
              Methotrexaat wordt gebruikt wanneer andere medicijnen niet voldoende helpen.

              Apremilast
              Apremilast remt ontstekingen die ontstaan door een te actief afweersysteem. Hierdoor nemen de klachten van psoriasis af. Het wordt ook gebruikt bij ontstoken gewrichten door psoriasis (artritis psoriatica).

              Laatst bijgewerkt KNMP: 06-02-2023

              Laatst bijgewerkt NHG: 20-10-2021

              Disclaimer

              Deze tekst is geschreven door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.

              Vond u deze informatie nuttig?

              Thuisarts.nl

              De informatie over bovenstaande aandoening is geschreven door het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Wilt u meer lezen over deze of andere aandoeningen? Ga dan naar www.thuisarts.nl

              Thuisarts.nl

              Vraag het de webapotheker

              Vraag het de webapotheker

              Vraag het de webapotheker

              Het beste advies krijgt u bij uw eigen apotheek. Daar ontvangt u de zorg en begeleiding die is afgestemd op uw persoonlijke situatie. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kunt u een vraag stellen aan de webapotheker. Een team van apothekers beantwoordt uw vraag in principe binnen enkele werkdagen.
              Informatie wordt bijgewerkt: